Cánh cửa pháp lý cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong tương lai

Giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2021 chứng kiến sự bùng nổ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp với số lượng phát hành tăng đột biến. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng, Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, Bộ Tài chính thì đi kèm với con số ấn tượng nêu trên, thị trường cũng tồn tại nhiều hiện tượng thiếu lành mạnh, thậm chí vi phạm pháp luật:

Nhiều DN có tình hình tài chính yếu kém nhưng vẫn phát hành được thông qua đẩy lãi suất thu hút NDT. Thứ 2 là chúng ta mặc dù hạn chế NDT chứng khoán cá nhân tiếp cận kênh trái phiếu dn nhưng có một bộ phận lớn vẫn cố tình vi phạm và mua TPDN riêng lẻ, hậu quả thì chúng ta nhìn thấy rồi. Phát sinh rủi ro cho chính NDT. Thứ 3 là rủi ro về mặt bất đối xứng thông tin. Một số tổ chức làm trung gian tài chính đã ko trung thực trong việc cung cấp thông tin.

Nhưng sau khi các vụ vi phạm nghiêm trọng bị phát lộ, các cơ quan quản lý đã tiến hành việc thanh tra giám sát. Suốt 4 tháng qua hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp rơi vào khoảng trống đột ngột. Những rủi ro đầu tư và rủi ro pháp lý bộc lộ ở một số trường hợp sau giai đoạn phát triển nóng cùng hướng siết chặt lại cơ chế pháp lý.

Đặc biệt là việc sửa đổi Nghị định 153 được cho là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngủ đông của trái phiếu doanh nghiệp. Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam lưu ý thay đổi quan trọng với chủ thể tham gia thị trường tại Nghị định 65/2022:

Đối với các chủ thể tham gia thị trường là bổ sung cơ chế chính sách để nâng cao tính chuyên nghiệp, minh bạch, công khai và tự chịu trách nhiệm trong việc tham gia TT. Tương đối toàn diện từ DN phát hành, nhà đầu tư, tổ chức trung gian kể cả cơ quan quản lí NN. Trách nhiệm từ Bộ tài chính, Uỷ ban chứng khoán, Sở giao dịch CK HN tạo hạ tầng để lưu ký giao dịch TP riêng lẻ thời gian tới đây.

Đứng ở góc độ nghiên cứu, Tiến sỹ Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia mong muốn trái phiếu riêng lẻ ngày càng thu hẹp lại và chuyển hẳn sang khu vực phát hành trái phiếu công chúng. Bởi đấy là khu vực có thể huy động vốn dễ dàng hơn và giám sát chặt chẽ hơn và phát huy được xếp hạng tín nhiệm:

Khi xếp hạng tín nhiệm phát huy được vai trò thì mới có tiền đề để xây dựng thị trường thứ cấp. Nếu trái phiếu, cổ phiếu chỉ có thị trường phát hành mà không có thị trường thứ cấp thì chưa phải là công cụ vốn dài hạn tốt được. Nên tôi cho rằng các yêu cầu về nhà đầu tư cho khu vực này càng chặt chẽ càng tốt và phải nêu cao tinh thần tự chịu trách nhiệm.

Do đó, Nghị định 65/2022 sẽ giúp sàng lọc và hạn chế sự tiếp cận của các nhà đầu tư cá nhân không có năng lực đánh giá rủi ro tham gia vào kênh này. Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng, Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, Bộ Tài chính cho biết thêm:

Chắc chắn khi thay đổi chính sách sẽ tác động đến nhà đầu tư mua trái phiếu doanh nghiệp, và chúng tôi có thể nói rằng nhà đầu tư cá nhân có thể giảm đi. Nhưng cùng với việc minh bạch và chuẩn hoá thông tin phát hành trái phiếu cùng với thiết lập thị trường thứ cấp thì tôi nghĩ rằng sẽ thu hút thêm bộ phận nhà đầu tư mới khác. Đó là các nhà đầu tư chuyên nghiệp có tổ chức. 

Giới phân tích lo ngại tiêu chí đối với các nhà đầu tư tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhỏ lẻ quá cao sẽ có thể làm giảm sự hấp dẫn của thị trường. Và để đưa thị trường về đúng bản chất của nó thì các quy định của kênh phát hành trái phiếu đại chúng cần bớt “gây khó”.

Thông tin tài chính, kinh tế và chứng khoán

# Theo Bộ KH&ĐT, tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài từ đầu năm đã đạt gần 400 triệu USD, bằng 70% cùng kỳ năm ngoái. 

# Tờ Financial Times vừa nhận định, VN là 1 trong 7 quốc gia phục hồi kinh tế nổi bật trong bối cảnh các nền kinh tế trên thế giới đang suy thoái và tỷ lệ lạm phát cao. 

# Tính đến hết quý 3, xuất khẩu thủy sản sản chạm mốc 8,5 tỷ USD, tăng 38% so với cùng kỳ năm ngoái. 

# Theo bộ Công thương, với nhu cầu nhập hàng hóa cuối năm từ các đối tác vẫn lớn, XK vẫn có cơ hội hoàn thành mục tiêu 368 tỷ USD. 

# Theo NHNN, tín dụng hết tháng 9 đã tăng chạm 11% và NHNN vẫn kiên định mục tiêu tín dụng tăng 14%, đồng thời kiểm soát tác động của lạm phát. 

# Lĩnh vực kinh doanh BĐS vẫn tiếp tục trụ hạng ở vị trí thứ 2 danh sách các ngành thu hút vốn đầu tư FDI trong 9 tháng qua với hơn 3,5 tỷ USD.

# Giá điện sinh hoạt được rút từ 6 bậc còn 5 bậc, cao nhất là 3.356 đồng/kWh, theo đề xuất mới của Bộ Công thương. 

# Đáng chú ý, giá gas bán lẻ trong nước vừa có lần thứ 6 giảm liên tiếp, với tổng mức giảm 122.000 đồng/bình 12kg. 

# Nền kinh tế Mỹ đã rơi vào suy thoái về mặt kỹ thuật, sau khi các số liệu cho thấy GDP nước này đã suy giảm 2 quý liên tiếp. Trong khi đó, với thiệt hại ước tính xấp xỉ 100 tỷ USD, cơn bão I-an nằm trong số 10 cơn bão gây thiệt hại lớn nhất tới quốc gia này.

# Các bộ trưởng tài chính EU vừa cam kết đưa ra các biện pháp hỗ trợ tài chính tạm thời ở cấp độ quốc gia nhằm ứng phó với chi phí năng lượng tăng vọt. 

# Liên minh châu Âu vừa đạt thỏa thuận về gói trừng phạt thứ 8 chống lại Nga, bao gồm việc áp trần giá dầu mỏ của Moscow. 

# Ủy Ban chứng khoán Nhà nước vừa có khuyến cáo nhà đầu tư về hoạt động huy động vốn qua mạng internet mà chưa được cơ quan này cấp phép. Với loại hình này, NĐT có thể gặp rủi ro khi có tranh chấp. 

# Hưởng ứng đà hồi phục mạnh 2 phiên liên tiếp trên TTCK Mỹ, chứng khoán Việt Nam hồi phục đáng kể trở lại. VNIndex đóng cửa tại mốc 1.104,26 điểm, tăng 26,12 điểm so với phiên trước.

Theo SSI Reseach, trong các nhóm ngành, Chứng khoán là nhóm tăng mạnh mẽ nhất với một loạt mã tăng trên 4% như VCI, VND, SSI, HCM… GTGD khớp lệnh trên HOSE hôm mức thấp chỉ còn 7,9 nghìn tỷ đồng cho thấy thị trường vẫn còn sự dè dặt nhất định. Khối ngoại mua ròng trở lại 224,5 tỷ đồng trên sàn này.