Cách nào gỡ khó cho doanh nghiệp dịch vụ ăn uống khi mở cửa lại

Thói quen ăn uống của người dân phần nào cũng thay đổi sau giãn cách. Các doanh nghiệp đã làm gì, cần hỗ trợ, tạo điều kiện ra sao để tháo gỡ khó khăn sớm phục hồi trở lại? 

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

“Tiệm ăn Hà béo” mới khai trương hồi đầu tháng 7 tại quận Cầu Giấy, Hà Nội đã phải tạm đóng cửa chấp hành giãn cách xã hội. Sau 2 tháng án binh bất động, nay dù đã được mở bán mang về song khách hàng của Tiệm ăn chủ yếu là sinh viên, dân văn phòng vẫn vắng. Anh Hoàng Hà, chủ cửa hàng đã tính phương án huy động vốn để cầm cự từ thêm vài tháng:

"Khi công việc chưa ổn định, khách hàng chưa có nhiều thì dừng hẳn. 2 tháng đó vừa chịu tiền thuê mặt bằng, thức ăn dự trữ đổ bỏ, nhân viện tạm không nhận lương… Chưa hề đả động thu hồi vốn chỉ bán cầm cự. Xung quanh nhiều nhà hàng, quán ăn cũng treo biển thanh lý".

Còn với doanh nghiệp hoạt động hơn 20 năm trong ngành dịch vụ ăn uống như Orriberry, việc mở cửa trở lại các cơ sở tại quận nội thành Hà Nội là bài toán lớn hơn.

Chị Hồ Hoàng Anh, chủ doanh nghiệp cho biết, đơn vị tạm đóng cửa dài hạn một điểm tại khu vực phố cổ khi đặt lên bàn cân chi phí mặt bằng, nhân viên và lợi nhuận thu về nếu không có khách du lịch. Các cơ sở khác bắt nhịp lại từng bước vì nhiều khách hàng cũng thay đổi thói quen, tiết kiệm chi tiêu tối đa:

"Khách ngại ra khỏi nhà, có thể tự mua về pha nên ít hơn, nhu cầu đến quán chỉ làm việc online thì không mua nữa. Khó hơn bình thường. Cơ sở phố cổ liên quan đến khách du lịch. Lượng khách ít hơn, gần như không có. Trước có nhân viên khách sạn, bán tour cũng nhiều nhưng nay thì không".

Như đã thông tin trong các chương trình của VOVGT, các doanh nghiệp dịch vụ ăn uống tại TPHCM cũng đang gặp vô vàn khó khăn về chi phí thuê mặt bằng, trả lương, sức mua giảm, vấn đề nhân sự, nguồn cung nguyên liệu và đặc biệt bài toán kinh doanh đảm bảo phòng chống dịch. Nhiều cửa hàng, chuỗi nhà hàng ăn uống phải tạm đóng cửa, trả lại mặt bằng.

Điển hình như Tập đoàn Golden Gate đã phải đóng cửa hàng loạt cửa hàng của gần 30 thương hiệu từ khi giãn cách. Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nhận định:

"Giai đoạn dịch bệnh vừa rồi với hệ lụy của nó rất nhiều doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, không sản xuất được, không duy trì được hoạt động bình thường nên nhiều doanh nghiệp phải chật vật để tồn tại. Tại HN, TPHCM, nhìn cửa hàng phải trả địa điểm, chuyển nhượng".

Theo thống kê, trong tháng 8, doanh số thương mại dịch vụ ở TPHCM chỉ còn hơn 35 nghìn tỷ đồng, chưa bằng 30% doanh thu hàng tháng trong điều kiện bình thường. Ngành lưu trú và dịch vụ ăn uống suy giảm doanh thu đến 57,26%.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh này, Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 105 với mục tiêu tập trung khôi phục, phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh gắn với bảo đảm an toàn phòng, chống dịch. Các doanh nghiệp được hỗ trợ tín dụng, gia hạn nộp thuế, miễn giảm thuế, phí, tiền thuê đất, hỗ trợ giảm tiền điện nước…

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cùng giải pháp kịp thời của Chính phủ, các doanh nghiệp cũng phải nhanh chóng thích nghi với hoàn cảnh mới, có những kế hoạch, chiến lược kinh doanh hợp lý để tự cứu lấy mình:

"Chúng ta có chiến lược kinh doanh dưới giả định khác nhau. Đây là thời điểm không thể ngồi yên chịu trận mà chủ động xem xét lên kế hoạch sử dụng công nghệ thông tin mới".

Xoay xở trong khó khăn, nhiều chuỗi nhà hàng đã nhanh chóng chuyển sang hoạt động ở “chế độ online”, phục vụ khách trực tuyến. Dù không phải doanh nghiệp dịch vụ ăn uống nào cũng có thể kịp thích nghi chuyển đổi số song việc được mở cửa trở lại đã là một tín hiệu tích cực. Anh Hoàng Tùng, Giám đốc Công ty Pizza Home đưa ra một số giải pháp giúp doanh nghiệp chủ động vượt qua thách thức:

"Doanh nghiệp F&B (dịch vụ ăn uống) gần như chịu ảnh hưởng nặng nhất. Chờ hỗ trợ của Chính phủ giảm thuế, vay vốn tốt thì bị động. Có những cái chủ động làm được theo nguyên tắc: “cắt, giảm và tăng”. Cắt bỏ mặt bằng không hiệu quả. Trước đây muốn quy mô hoành tráng, mở nhiều điểm nhưng giờ có thể cắt. Giảm là làm lại phần về quy trình, quy chế, giữ dòng tiền để doanh nghiệp hoạt động được. Tăng là tăng kênh bán hàng, sản phẩm mới".

Trong bối cảnh đại dịch, các doanh nghiệp luôn chủ động cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, nhưng kịch bản của từng doanh nghiệp là khác nhau, dựa trên dữ liệu bao phủ tiêm chủng vắc xin, cũng như từng khu vực để thực hiện.

Cùng với đó là chính sách từ Chính phủ và sự hỗ trợ của doanh nghiệp trong ngành, chung tay hành động đưa ngành dịch vụ ăn uống vượt qua bão Covid-19.

Kinh doanh dịch vụ ăn uống là một trong các ngành nghề chịu ảnh hưởng nhanh nhất, nặng nề nhất của dịch bệnh. Tuy vậy, đó cũng là ngành luôn có “đất sống”, do gắn với các nhu cầu thiết yếu của người dân.

Dưới góc nhìn của VOVGT, bên cạnh sự tiếp sức về chính sách, thì độ mở của tư duy sẽ là chìa khóa để các cơ sở này thích ứng linh hoạt với sự khép mở của thị trường trong từng giai đoạn.

Tư duy mở để sẵn sàng thích ứng

Nếu coi thời gian giãn cách xã hội là quãng “đóng băng” của nhiều hoạt động kinh tế xã hội, trong đó có dịch vụ ăn uống, thì sự trở lại chắc chắn chưa thể sôi động được ngay ở giai đoạn chớm “rã đông” này.

Ngoài những khó khăn về điều kiện hoạt động vận hành, thì sự thay đổi của “khách hàng” với thói quen tiêu dùng mới cũng đang là một thách thức. Tuy nhiên, đó là sự thay đổi tất yếu và cần thiết của người dân sau những thử thách khắc nghiệt của dịch bệnh. Vì thế, các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống cũng sẽ phải chấp nhận và thích ứng với thực tế mới này.

So với các ngành nghề kinh doanh dịch vụ nói chung, thì ăn uống vẫn là ngành có thế mạnh rất lớn, biên độ thích ứng cao, do liên quan đến nhu cầu thiết yếu của người dân, nên vẫn có nhiều triển vọng.

Nhu cầu gọi đồ ăn đồ uống online của người dân vẫn cao, ngay cả trong thời gian dịch bệnh. Chỉ đến khi dịch vụ giao nhận hàng gặp khó, mới khiến hoạt động này phải tạm lắng. Còn với ăn uống tại chỗ, người dân vẫn luôn mong chờ và đón nhận ngay khi có thể, bởi điều này gắn với văn hóa ẩm thực lâu đời.

Trạng thái bình thường cũ được cho là sẽ không bao giờ trở lại. Vì thế, để tiếp tục khai thác thế mạnh của dịch vụ này, đây chính là lúc các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống cần chủ động thay đổi linh hoạt theo trạng thái “đóng mở” của thị trường.

Ở đó, bán online, bán đem về sẽ luôn là một kênh được chú trọng và phát triển thường xuyên trong, với những cam kết mạnh mẽ về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, an toàn phòng dịch để khách hàng yên tâm; tạo nhiều lựa chọn khác nhau cho các phân khúc khách hàng đa dạng.

Sự cạnh tranh khắc nghiệt và yêu cầu tối ưu hóa chi phí, lợi nhuận sẽ buộc các cơ sở kinh doanh phải tìm cách liên kết với nhau, liên kết với đối tác trung gian để tăng khả năng trụ lại. Tất nhiên với điều kiện, chính sách quản lý hoạt động cung ứng, giao nhận đồ ăn uống trong thời dịch bệnh phải đảm bảo khoa học, an toàn, không cực đoan do lo ngại không kiểm soát được dịch bệnh.

Với dịch vụ ăn uống trực tiếp, đây cũng là dấu mốc để cơ sở kinh doanh định hình lại phương châm, cách thức phục vụ của mình. Các nhà hàng, quán xá sẽ không thể tiếp tục khai thác 100% công suất, mà cần đảm bảo sự giãn cách thường xuyên, ngay cả khi chưa xuất hiện các đợt bùng phát mới.

Bởi từ nay, đòi hỏi của thực khách, ẩm khách về yêu cầu vệ sinh phòng dịch đã khác, nhu cầu được yên tâm và thoải mái khi ăn uống cũng được đặt lên hàng đầu, hơn cả mức độ thỏa mãn về vị giác.

Trong cuộc “sàng lọc” nghiệt ngã của thị trường sau đại dịch, sẽ có những nhóm kinh doanh khó đáp ứng được yêu cầu và buộc phải tìm hướng đi khác, nếu quy mô nhỏ lẻ, tiềm lực không đủ.

Song, đó cũng là một xu hướng tất yếu phải xảy ra. Sự kết hợp giữa các bí kíp ẩm thực gia truyền với mô hình công ty đầu tư vốn và cơ sở vất chất, có thể là gợi ý cho nhiều cơ sở kinh doanh trong thời tới…

Thị trường có thể khép mở tùy tình hình dịch bệnh, nhưng độ mở của tư duy với quyết tâm tìm kiếm hướng đi mới, cơ hội mới của mỗi chủ cơ sở kinh doanh, sẽ là chìa khóa để mở ra giải pháp cho các khó khăn này.

---

Nghe thêm Sự việc & Góc nhìn trên Appler Podcast: