Cá kho Bá Kiến, đặc sản đẳng cấp của làng Vũ Đại, Hà Nam

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

ONE DAY TOUR

# Đẹp nổi tiếng phải kể đến cực Bắc đất nước, đó là Hà Giang khi tiết trời chuẩn bị vào đông. Vẫn là vùng đồi núi trập trùng trên cao, Hà Giang quanh năm vẫn mát lạnh cùng vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng, sự giản dị từ những thửa ruộng bậc thang và bí ẩn từ những cung đường quanh co hướng lên trời cao.

Ngoài ra, Hà Giang còn khoác lên mình những chiếc áo đẹp muôn màu sắc: tháng 10 – 11 là mùa hoa tam giác mạch, còn tháng 11 – 12 là thời điểm để bạn thưởng thức vẻ đẹp của hoa cải. Bạn đừng quên thưởng thức thắng cố và rượu ngô tại Hà Giang, những món đặc sản sẽ để lại dư vị rất lâu sau hành trình này.

# Từ Hà Giang, bạn có thể di chuyển sang tỉnh Tuyên Quang để tới thăm Hồ Na Hang, một cảnh đẹp như bức tranh thủy mặc làm say lòng nhiều du khách. Du thuyền trên lòng hồ, du khách sẽ đến với nơi hội tụ của hai dòng sông trên khu vực lòng hồ thủy điện sông Gâm và sông Năng. Đến đây, thuyền sẽ đưa bạn lướt nhẹ trên mặt nước êm ả, thưởng ngoạn cảnh đẹp nên thơ theo những thời khắc trong ngày.

Vào sáng sớm, bình minh dần xua tan màn sương giăng lững thững trên mặt hồ huyền ảo, để lộ những con thuyền nhỏ lặng lẽ khua mái chèo mang theo dáng hình người ngư phủ.

Tới đây vào thời điểm này, bạn sẽ cảm nhận được không gian hồ Na Hang trở nên lãng mạn đượm chút buồn và những bức ảnh mê mẩn lòng người thường khắc họa cảnh sắc mùa này.

# Những tháng cuối năm cũng là thời điểm thích hợp nhất để bạn đi săn mây, đón gió tại Tà Xùa ở Sơn La. Thị xã Tà Xùa được bao quanh bởi rất nhiều dãy núi, khuất gió, vì thế mà đến tận trưa vẫn còn se lạnh, mây chưa tan, vẫn bềnh bồng trôi nhẹ nhàng.

Đó chính là khung cảnh thần tiên mà mọi du khách đến đây kiếm tìm. Đỉnh cao nhất ở vùng núi này là 2.865 m, được xếp vào danh sách 10 ngọn núi đẹp nhất Việt Nam, vì vậy chọn Tà Xùa để du ngoạn non cao, tận hưởng cái lạnh đầu đông thì thật tuyệt vời.

CẨM NANG DU KHÁCH

# Tà Xùa gần đây đã trở thành một điểm đến yêu thích của nhiều người, nhưng biển mây Tà Xùa xuất hiện giữa thung lũng rộng lớn, xung quanh là những dãy núi trập trùng nên để đến đây không hề đơn giản. Đặc biệt, đa số hành trình là đường đèo cách trở, ngoằn ngoèo nên sau đây, Đường vui sẽ chia sẻ một số kinh nghiệm săn mây Tà Xùa dành cho những bạn mới đi lần đầu.

# Săn mây Tà Xùa đẹp nhất là từ tầm tháng 10 cho đến tháng 4 hằng năm vì đây là thời điểm dễ hình thành các khối mây nhất. Song, một số ngày vẫn có thể mưa vào buổi sáng nên trước khi bắt đầu cuộc hình trình, bạn nên tìm hiểu về thời tiết cũng như thời điểm mây xuất hiện. Để có thể săn mây đúng vào thời điểm đẹp nhất, bạn nên tranh thủ dậy sớm để chạy xe máy lên tầm 30 phút là tới nơi. Hoặc, nếu muốn có thêm thật nhiều trải nghiệm thú vị giữa cái lạnh của núi rừng Tây Bắc, có thể đi thẳng lên núi Tà Xùa vào buổi chiều tối hôm trước. Sau đó thì dựng lều, cắm trại qua đêm để sáng sớm mai thức dậy có thể kịp săn mây vào thời điểm lý tưởng nhất.

Một sự lựa chọn hợp lý nữa là bạn nên di chuyển đến thẳng Tà Xùa để nghỉ ngơi, như vậy sẽ thuận lợi hơn việc phải chạy xe từ Bắc Yên lên. Hiện nay, hệ thống nhà nghỉ, khách sạn và cả homestay mọc lên khá nhiều, sau khi đã check in hết các địa điểm du lịch nổi tiếng khác ở Mộc Châu thì nên tranh thủ di chuyển về Tà Xùa trước khi kết thúc hành trình đến với Sơn La.

ĐƯỜNG VUI CỦA TÔI   

Cá kho vốn là món ăn ngon truyền thống của người dân Việt mà bất kỳ ai cũng đã được thưởng thức, thế nhưng món ăn đặc sản cá kho Bá Kiến thì không phải ai cũng đã được ăn. Nếu như trước kia, làng Vũ Đại nổi tiếng trong tác phẩm văn học của cố nhà văn Nam Cao thì giờ đây còn được nhiều người biết đến bởi những món ăn thấm đẫm hồn quê Việt, trong đó có món cá kho Bá Kiến. Món ăn này đã được người dân địa phương lưu truyền suốt hàng trăm năm nay, đến bây giờ vẫn còn vẹn nguyên hương vị đặc sắc, xứng đáng nổi danh nhất vùng Hà Nam. Trong Đường vui hôm nay, xin giới thiệu với các bạn về đặc sản này qua bài viết được đăng trên Báo điện tử Afamily.

Với tuổi đời hàng trăm năm, một niêu cá kho chính hiệu làng Chí Phèo có quy trình chế biến rất cầu kỳ, nguyên liệu chọn lọc kỹ lưỡng, chứa đựng những bí quyết cổ truyền riêng mà người nông dân nơi đây đã tích lũy qua nhiều thế hệ. Chính vì sự khắt khe trong việc làm ra một niêu cá kho đúng điệu nên giá của món ăn mang thương hiệu làng Vũ Đại không hề rẻ, so với nồi cá kho đơn giản chỉ vài chục ngàn trong bữa cơm thường ngày thì nó đắt gấp cả trăm lần. Niêu nhỏ nhất 1kg có giá khoảng 450 ngàn, còn loại 4-5kg dao động khoảng 1 triệu 2/ niêu.

Đắt là vậy nhưng rất nhiều người sẵn sàng bỏ ra khoản tiền lớn để được thưởng thức món ăn dân dã đậm chất văn hóa Việt. Cái đặc biệt cầu kỳ đầu tiên là việc lựa chọn cá, chỉ lấy những con trắm đen nuôi ăn ốc từ 3 năm trở lên, nặng 3-5kg, thon dài, bụng bé thì mới ngon và chắc thịt, ít mỡ. Các anh trai làng khỏe mạnh cởi trần chịu lạnh lội xuống ao bắt cá lên, làm vẩy cắt khúc tại chỗ. Tuyển lựa cá khắt khe như thế nhưng phần chính đem kho chỉ có mỗi khúc giữa, bỏ đầu đuôi. Những chiếc niêu đất dùng để kho cá cũng đặc biệt, phải mang từ trong Nghệ An ra, còn vung thì đặt riêng ở Thanh Hóa, các nghệ nhân nặn hình vòm rất vừa vặn với chiếc niêu, thuận tiện cho việc kho cá. Tại sao cá kho ngon nhất luôn phải bằng niêu đất, mà không phải bằng sắt hay nhôm? Vì từ xưa ông bà ta đã nghiệm ra rằng, những chiếc nồi đất dày dặn rất hợp với món ăn đun lâu trên bếp lửa, lại giữ nhiệt đủ để thịt cá bên trong chín đều, thơm ngon hơn, tắt bếp bưng ra vẫn nóng hổi, bữa cơm sẽ trọn vẹn hơn rất nhiều.

Trước khi xếp cá vào niêu, người dân làng Vũ Đại sẽ lót một lớp dày những miếng gừng riềng thái lát, để đun cá trong vòng 12 - 16 tiếng không bị cháy, các loại gia vị nước cốt cũng ngấm cả vào thịt cá, không bị thấm ra niêu. Cái quan trọng nhất làm nên hương vị quyến rũ của món cá kho chính là nằm ở gia vị, các "nghệ nhân kho cá" kỳ cựu trong làng đều ghi nhớ rõ ràng danh sách các thứ phải nêm vào cá, cùng công thức nêm khiến cho món ăn này không ở đâu giống, bao gồm: riềng, gừng loại ngon, hành khô, ớt hiểm, chanh, tương, muối...

Bí quyết làm nên hương vị tinh túy của cá kho Vũ Đại nằm ở phần nước cốt khá lạ, đó là nước cốt sườn lợn, cốt chanh chua và nước dừa tươi. Người ta xếp những miếng dẻ sườn lên trên lớp riềng lót nồi, rồi đến cá, tiếp tục rải thêm hành khô, gừng, riềng tươi giã nhỏ, cuối cùng là rưới các loại gia vị, nước cốt đều khắp niêu cá. Đậy vung xong cứ nghĩ vậy là được rồi, chỉ chờ cá chín, nhưng không, sự thật là công đoạn gian nan nhất lúc ấy mới bắt đầu.

Mẻ cá thành bại ra sao là tùy thuộc vào người trông niêu cá kho, bởi họ sẽ đun liên tục trong vòng hơn 10 tiếng đồng hồ, mất hơn nửa ngày trời nên rất kỳ công và cẩn thận. Phải luôn giữ lửa cháy đều sao cho nồi phát ra tiếng lục bục nhỏ, thường xuyên chú ý đảo củi, cho đến khi nước cạn chỉ còn lại khoảng 1 thìa là dập lửa bắc ra. Củi kho cá cũng phải là củi nhãn khô, dưới là vỏ trấu, để lửa đượm đều quanh niêu, tạo mùi thơm rất đặc trưng cho cá sau khi nấu.

Bỏ vung ra, thực khách sẽ cảm nhận ngay được món ăn cực phẩm này hấp dẫn ngay từ cái nhìn đầu tiên. Khúc cá màu nâu cánh gián đều, mịn, nguyên vẹn không nát, thơm lừng, trông chỉ muốn ăn ngay. Từ ngày xưa, khi những mẻ cá kho làng Vũ Đại đầu tiên ra đời, người dân đã biết tính toán sao cho món ăn này có thể giữ lại tất cả nguyên liệu, thịt ngọt, xương mềm, cả niêu không bỏ đi miếng nào. Như vậy, nó đáng giá tiền triệu cũng phải, đắt xắt ra miếng.

Nếu có dịp về thăm làng Vũ Đại, thưởng thức món ăn quê dân dã mà đầy tinh tế ấy, chắc chắn các thợ kho cá sẽ không làm bạn thất vọng, bàn tay của họ đã lưu giữ bí kíp truyền thống lâu đời, đủ để tinh hoa ẩm thực xứ Hà Nam không bị mai một. Mà không chỉ có món ăn ngon, người dân nơi đây cũng rất hiếu khách, có tò mò hỏi gì họ cũng sẵn sàng trả lời, và tất nhiên sau đó sẽ mời khách ăn thử vài miếng đặc sản quê mình. Ấm lòng cả nghĩa đen và nghĩa bóng, cớ gì không trải nghiệm một phen!