TNGT liên quan xe khách phức tạp ngay từ đầu năm: Kiểm soát, đừng trông chờ vào việc xử phạt trên đường

Hiện trường chiếc xe khách mất lái lao vào nhà dân 6h sáng ngày 14/2

Chỉ vài ngày sau Tết, trên cả nước đã liên tiếp xảy ra 2 vụ TNGT liên quan đến xe khách làm 2 người tử vong và hàng chục người bị thương, khiến dư luận không khỏi lo ngại.

Mặc dù, lực lượng CSGT, thanh tra giao thông đã tăng cường tuần tra, xử lý vi phạm trên đường, tuy nhiên chỉ như muối bỏ bể. Từ thực tế này, một số ý kiến cho rằng, để ngăn ngừa TNGT đối với xe khách, thì vấn đề quản lý an toàn cần được thực hiện nghiêm túc và hiệu quả từ trước khi xe lăn bánh.

Vào lúc 6h sáng 14/2, một xe khách giường nằm đang lưu thông trên Quốc lộ 1A, hướng Bắc – Nam, khi đến thôn Cát Lợi, xã Vĩnh Lương, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa bất ngờ mất lái, lao vào nhà dân, lật nhào khiến hơn 30 người phải nhập viện cấp cứu. Tại hiện trường, lốp xe phía sau bên lái bị vỡ. Kết quả ban đầu cho thấy xe vượt quá tốc độ trước thời điểm xảy ra tai nạn

Hiện trường vụ tai nạn nghiêm trọng làm 9 người bị thương trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai ngày 13/2

Trước đó một ngày, trên cao tốc Nội Bài – Lào Cai (đoạn đi qua huyện Văn Bản, Lào Cai), xe khách 16 chỗ đâm trực diện 1 xe con chạy chiều ngược lại làm 1 người tử vong và 3 người bị khác thương nặng. Theo tin từ Ban ATGT tỉnh Lào Cai, kết quả xét nghiệm đã chỉ ra, 2 tài xế đều có dấu hiệu đã sử dụng rượu bia khi lái xe.

Nhìn nhận các vụ TNGT liên quan xe khách xảy ra vừa qua, từ góc độ doanh nghiệp, ông Bùi Thành Luân- Phó phòng kinh doanh Công ty Cổ phần Én Vàng Quốc tế -tập đoàn Hoàng Long – Hải Âu cho rằng, quy trình giám sát chất lượng phương tiện tại một số doanh nghiệp vẫn còn nhiều bất cập là một trong các nguyên nhân đáng kể:

“Hiện tại các cơ sở chưa thực hiện đầy đủ và nghiêm chương trình quản lý phương tiện theo định kỳ cấp 1, cấp 2, đó là chương trình khắc phục những sự cố nhất thời khi kinh doanh. Họ thường chưa đảm bảo kinh doanh cố, thay thế những thiết bị, phụ tùng không đảm bảo chất lượng cũng là nguyên nhân dẫn đến quá trình điều khiển của người kinh doanh không đảm bảo trong quá trình kinh doanh. Người ta tận dụng những đồ cũ, hay những đồ tái chế lại nên không đảm bảo chất lượng”.

Ông Bùi Thành Luân chia sẻ, tập đoàn Hoàng Long thực hiện quy trình kiểm tra giám sát chất lượng phương tiện và người lái ở cả 3 khâu trước, trong và sau quá trình kinh doanh. Nếu tài xế nghi ngờ hoặc phát hiện những sự cố về kỹ thuật thì phải nhanh chóng báo với các nhân viên kỹ thuật để kiểm tra, xử lý. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp vận tải cũng sử dụng thiết bị giám sát hành trình để quản lý tốc độ, thời gian lái xe của các tài xế để nhắc nhở trong trường hợp cần thiết.

Trong khi đó, Tài xế Bùi Trần Thiện của hãng Phương Trang cho biết, doanh nghiệp vận tải sử dụng những công cụ kinh tế để quản lý và xử phạt đối với những trường hợp vi phạm:

“Mình chạy quá tốc độ, công ty phạt mình mà, cho chạy 80km mà mình chạy 85 về phạt 1 triệu đồng/ chuyến. Cuối năm bình bầu tài xế sẽ bị trừ thi đua đối với lái xe chạy quá tốc độ, va quẹt…Một năm mình chạy không va quẹt bình bầu mình thành tài xế tốt, tài xế giỏi”.

Đề cao sự cần thiết của việc kiểm tra chất lượng phương tiện trước khi xuất bến, ông Bùi Danh Liên- Nguyên Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội cho biết, trước đây Hiệp hội đã đề xuất việc này, và tình hình TNGT xe khách phức tạp vừa qua các cho thấy yêu cầu đó là bức thiết:

“Thật ra hiện nay bến xe vẫn đang thực hiện việc kiểm tra xe có chở hàng cồng kềnh, như xe máy, nhưng bây giờ phải thành thường xuyên, kiểm tra chất lượng phương tiện và người lái trước khi xe xuất bến thì nó đầy đủ tất cả. Người lái xe, rồi chủ phương tiện, rồi bến xe giám sát việc đó thì chắc chắn phải tốt lên. Chúng tôi cũng mong muốn làm được cái đó”.

Theo ông Liên, để thực hiện được điều này, Bộ GTVT cần bổ sung quy định vào điều kiện kinh doanh của bến xe. Khi đó, các bến xe có thể đưa việc kiểm tra sức khỏe của lái xe và tình trạng kỹ thuật của phương tiện vào hợp đồng giữa bến xe và chủ phương tiện, chủ doanh nghiệp có phương tiện khai thác tại các bến.

Ở góc nhìn khác, ông Bùi Văn Viết- đại diện nhà xe Minh Quý tỉnh Thanh Hóa cho rằng, nguyên nhân chủ yếu của những vụ TNGT từ đầu năm đến nay hầu hết là do việc kiểm soát sức khỏe của lái xe chưa nghiêm. Không ít doanh nghiệp đang “khoán trắng” cả xe lẫn việc khám sức khỏe cho tài xế, hoặc thực hiện kiểm tra một cách “chiếu lệ”, đối phó, không có sự theo dõi nhắc nhở và chấn chỉnh thường xuyên đối với các trường hợp lạm dụng rượu bia, sử dụng chất kích thích.

Theo TS Trần Hữu Minh – Phó Chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia, số liệu thống kê cho thấy, nguyên nhân chủ yếu của các vụ tai nạn liên quan đến xe khách là do người lái xe vi phạm những quy định về TTATGT. Tuy nhiên ông Minh cũng khẳng định, không thể không nhắc đến trách nhiệm của các đơn vị vận tải trong những trường hợp này:

“Các đơn vị quản lý DN là người quản lý trực tiếp, sâu sát nhất đối với lái xe. Nếu DN quản lý đầy đủ các quy trình về đảm bảo an toàn giao thông, nếu DN không khoán trắng, không gây sức ép đối với lái xe thì chắc chắn lái xe sẽ làm việc với trạng thái với tinh thần tốt và đóng góp rất lớn cho AGTGT. Lái xe chạy chậm 15-20 thì bị trừ lương, bị kỷ luật, bị phạt tiền. Sức ép đối với lái xe lớn buộc họ phải chạy thật nhanh, lỗi trực tiếp vẫn do lái xe, nhưng lỗi gián tiếp là là DN gây ra sức ép”.

Một số hành khách cũng đã chia sẻ ý kiến với VOVGT về vấn đề này

“Theo tôi chuyện kiểm tra trước khi xe xuất bến về lái xe và kiểm tra tất cả mọi thứ về xe cộ cho tốt là điều hết sức cần thiết vì đi những chuyến đường dài rất nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn cho nên những việc đấy cơ quan chức năng cần phải làm việc rất gắt gao”.

“Nếu tiến hành được như thế thì tốt quá, như vậy sẽ đảm bảo thứ nhất là sức khỏe người lái xe đủ tỉnh táo để lái một chuyến xe. Về phương tiện thì chắc chắn phải kiểm tra, các cơ quan chức năng chắc chắn là cần phải sát sao hơn và nghiêm khắc hơn”.

“Một chuyến xe có rất nhiều hành khách mà việc giao tính mạng cho một lái xe mà sức khỏe không đảm bảo, nghiêm trọng hơn là sử dụng ma túy thì không khách gì giao mạng sống của mình cho thần chết cả. Ngoài việc kiểm tra lái xe thì việc kiểm tra phương tiện cũng là việc cần thiết”.

Kiểm soát tai nạn, đừng trông chờ vào việc xử phạt trên đường

Kiểm soát tai nạn, đừng trông chờ vào việc xử phạt trên đường (bình luận của nhà báo Phạm Trung Tuyến - Phó Giám đốc Kênh VOV Giao thông)

Tai nạn giao thông luôn chỉ có hai nguyên nhân. Thứ nhất là chất lượng phương tiện, thứ hai là khả năng ra quyết định của người cầm lái. Vì thế, để kiểm soát các nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông không thể chỉ dựa vào những nỗ lực tuần tra, phát hiện, và xử lý trên hành trình.

Những ngày sau tết, đã có ít nhất 2 vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến xe khách xảy ra. Một vụ, xe khách đâm trực diện vào xe con trên đoạn đường cao tốc không có giải phân cách cứng. Một vụ xe khách mất lái đâm vào nhà dân, và bị lật. Ở vụ thứ nhất, nguyên nhân rõ ràng là đến từ khả năng ra quyết định của người lái xe, hiện chưa xác định xe nào đi lấn phần đường. Ở vụ thứ 2, nguyên nhân là do chất lượng của phương tiện, khi tốc độ xe không vượt quá mức nguy hiểm, và không có va chạm với phương tiện khác.

Ở vụ thứ nhất, người điều khiển 1 trong 2 chiếc xe đã có một quyết định sai, trong một khoảnh khắc anh ta đã lấn sang phần đường đối diện và không làm chủ được khả năng thoát nạn của mình. Khoảnh khắc đó, không một ai có thể kiểm soát ngoài chính anh ta.

Ở vụ thứ hai, người lái xe không thể làm gì khi chiếc xe không đáp ứng được khả năng vận hành như mong muốn dẫn đến sự cố xảy ra và mất cân bằng. Chiếc xe được đăng kiểm cách đây 5 tháng, tức là vẫn trong thời hạn lưu hành.

Từ hai ví dụ tai nạn giao thông gần nhất cho thấy, việc phát hiện xử lý vi phạm trên đường không có khả năng ngăn ngừa tai nạn.

Và cho dù có, thì cũng không thể đủ lực lượng giám sát trên tất cả mọi tuyến đường. Nên cách hiệu quả nhất để giảm tai nạn chỉ có thể là các điều kiện lăn bánh.

Những ngày trước và sau tết vừa qua, cá nhân tôi đã trải nghiệm giao thông trên suốt tuyến quốc lộ 1. Điều dễ nhận thấy là việc chứng kiến các vụ tai nạn trên đường đã giảm hẳn do phần lớn quốc lộ 1 đã có giải phân cách cứng. Tình trạng lấn làn, dẫn đến khả năng đối đầu phương tiện chỉ còn xảy ra trên các đoạn đường tránh khu dân cư, nơi không có giải phân cách cứng.

Khi các tuyến đường quốc lộ có giải phân cách cứng, những quyết định lấn làn đã bị cưỡng chế triệt tiêu, giảm đáng kể những quyết định sai dẫn đến tai nạn nghiêm trọng. Vì thế, điều cần tập trung giải quyết để phòng tránh tai nạn giao thông đường bộ chính là kiểm soát năng lực lái xe và chất lượng phương tiện.

Điều này phụ thuộc vào chất lượng sát hạch giấy phép lái xe, và năng lực của cơ quan kiểm định. Đây là hai yếu tố then chốt để kiểm soát tai nạn chứ không thể chỉ dựa vào khả năng phát hiện xử phạt ở trên đường.