Quản lý và ý thức bảo vệ vỉa hè tại các đô thị hiện đại

Nghe nội dung chương trình tại đây:

Từ lâu nay, thực trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để làm nơi kinh doanh buôn bán mưu sinh đã trở thành thói quen khó dẹp bỏ ở một bộ phận người dân Việt Nam. Thậm chí, lực lượng chức năng đã triển khai nhiều biện pháp giải tỏa, song bằng cách này hay cách khác, người ta luôn tìm cách để tái lấn chiếm vỉa hè, lòng lề đường làm nơi buôn bán.

Bức tranh đô thị lộn xộn vì tình trạng này ở các thành phố lớn nước ta, đặc biệt là thủ đô Hà Nội dường như trái ngược hoàn toàn với hình ảnh được xây dựng tại các đô thị của các quốc gia phụ cận như Singapore hay đặc biệt là Nhật Bản và Đài Loan.

Một con đường ở trung tâm thành phố Đài Bắc, Đài Loan

Để có một cái nhìn đẩy đủ hơn về việc sử dụng vỉa hè tại các đô thị của Đài Loan, phóng viên Kênh VOV Giao thông Quốc gia đã phỏng vấn một số kiều bào Việt Nam, hiện đang sinh sống, học tập và làm việc ở Đài Bắc:

Mua bán trên vỉa hè đúng là tiện lợi vì chỉ cần tấp xe vào lề đường là đã có thể mua được đồ ăn hoặc mọi thứ hàng hóa cần thiết. Song sự tiện lợi này sẽ sinh ra sự tùy tiện trong tham gia giao thông. Do đó, tại nhiều quốc gia, hoạt động kinh doanh buôn bán dọc hai bền đường được quản lý và kiểm soát rất chặt chẽ.

Dược sỹ Lý Minh Sáng, Tổng Đại lý Công ty Dược phẩm Thẩm Trường Tuyền - Đài Trung - Đài Loan nhấn mạnh:

Đồng tình về vấn đề này, TS Lưu Minh Trị, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Thăng Long - Nguyên trưởng ban phố cổ Hà Nội, Nguyên Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội cũng cho rằng, vấn đề quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh trên vỉa hè là biện pháp cần thiết và hiệu quả nhất để đảm bảo không gian vỉa hè trong đô thị:

Trong khi đó, ở góc độ nhà nghiên cứu, TS Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu GTVT Việt Đức, thành phố Hồ Chí Minh cũng đã trao đổi với phóng viên chương trình về một số lưu ý trong việc thực hiện các giải pháp để từng bước hình thành ý thức tự giác trong người dân, bảo vệ không gian vỉa hè cho người đi bộ theo kinh nghiệm của một số đô thị hiện đại.

Nội dung cuộc trao đổi tại đây:

Vỉa hè ngay cạnh ngã ba phố cổ Lương Ngọc Quyến, Đào Duy Từ của Hà Nội

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, giao lưu, trao đổi, mua bán hàng hóa là một nhu cầu rất lớn và chính đáng của người dân. Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy rõ ràng rằng, nếu bất cứ ai cũng chỉ cần bước chân ra khỏi nhà là có thể mua hàng, tiện chỗ nào cũng có thể dừng đỗ xe; hay bất cứ hộ kinh doanh buôn bán nào cũng có thể bày bán hàng hóa ở mọi lúc, mọi nơi thì thì chắc chắn, không một chính quyền nào, không một đô thị nào, không một đất nước nào có thể thỏa mãn được.

Bởi vậy, tại các quốc gia phát triển nhất trên thế giới, tại các thành phố đáng sống nhất trên thế giới, tất cả các địa điểm kinh doanh, buôn bán đều phải được quy định chặt chẽ; nơi đỗ xe cũng được quy hoạch cụ thể. Ngoài ra, ngay từ khâu thiết kế hạ tầng giao thông, đặc biệt là hệ thống vỉa hè, việc xác định đối tượng phục vụ luôn được đặt ra từ đầu, trong đó người đi bộ, đi xe đạp luôn được ưu tiên hàng đầu để sử dụng. Đây là vấn đề cần được chính quyền các đô thị Việt Nam, đặc biệt là thủ đô Hà Nội thực sự lưu tâm và có những quyết sách điều chỉnh đúng đắn hơn, để cải thiện bộ mặt vỉa hè trong thời gian tới.

Thực tế cho thấy, đánh giá “không đến mức nghiêm trọng” về thực trạng lấn chiếm vỉa hè trên địa bàn của Chính quyền thành phố Hà Nội, trong văn bản phúc đáp VOVGTQG cho thấy sự không thỏa đáng và chắc chắn không thể làm hài lòng người dân. Đánh giá này khác hẳn với những phản ánh của đa số người dân trước đó về tình trạng vỉa hè bị chiếm dụng mà người đi bộ thậm chí không thể lách qua để di chuyển; đồng thời cũng khác hẳn với những đánh giá của giới chuyên gia khi được VOVGTQG hỏi ý kiến, về thực trạng vỉa hè Thủ đô.

Bởi vậy, các ý kiến cho rằng, tập quán, thói quen kinh doanh trên vỉa hè, tùy tiện lấn chiếm vỉa hè đã ăn sâu vào trong tiềm thức người Việt. Tình trạng sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn nếu các cấp chính quyền, các cơ quan chức năng không có sự đánh giá, nhìn nhận một cách khách quan và đúng đắn.

Do đó, để tạo nên sự thay đổi, các biện pháp không thể chỉ dừng lại ở các khẩu hiệu kêu gọi, tuyên truyền suông mà ngược lại, các cấp chính quyền và các cơ quan chức năng phải có thể hiện trách nhiệm bằng những hành động cụ thể hơn như: quản lý tất cả các hoạt động sử dụng vỉa hè; quy hoạch lại hệ thống điểm đỗ xe; quy định hoạt động kinh doanh buôn bán phải thực hiện trong cừa hàng, cửa hiệu, tránh bao che và phải xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Có như vậy, chúng ta mới dần từng bước cải thiện bộ mặt đô thị, trả lại không gian vỉa hè cho người đi bộ trong thời gian tới.