Paris chống ô nhiễm từ ô tô thế nào, Việt Nam có thể tham khảo gì?

Thủ đô Paris (Pháp) đang phải sống trong môi trường bị ô nhiễm 

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Mới đây, Cục Đăng kiểm VN đã hoàn thành dự thảo và trình phương án kiểm tra khí thải ô tô mới dựa trên thực tế hiện tại. Tiêu chuẩn khí thải của Việt Nam vẫn giữ nguyên từ 10 năm nay. Trong khi đó, số lượng ô tô trên toàn quốc đã tăng hơn 3 triệu xe, do đó, lượng khí phát thải ra môi trường tăng khoảng 2,5 lần.

Cũng phải đối mặt với vấn đề tương tự Việt Nam, thủ đô Paris (Pháp) giải quyết bằng cách áp dụng hệ thống Crit air – một loại nhãn phân loại phương tiện giao thông với 5 cấp độ khác nhau về tác động môi trường. Quy định này cũng nghiêm cấm những loại xe không đảm bảo chất lượng khí thải lưu thông trong thành phố.

Ô nhiễm không khí đang là vấn đề nan giải của nhiều đô thị trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế thế giới, 90% dân số đang phải tiếp xúc với không khí ô nhiễm và mỗi năm có khoảng 7 triệu người tử vong vì các nguyên nhân liên quan.

Đánh giá về thực trạng ô nhiễm khí thải phương tiện tại các đô thị lớn ở Việt Nam, Tiến Sĩ Ngô Thọ Hùng – Chuyên gia môi trường từng trả lời Kênh VOV Giao thông rằng:

“Các đô thị lớn của Việt Nam, ô nhiễm giao thông chiếm khoảng 70% tổng lượng phát thải của cả thành phố. Trong bối cảnh hiện nay, nồng độ khí thải ở các đường giao thông, khu vực đông dân cư rất lớn, vượt ngưỡng cho phép khá nhiều lần”.

Để đối phó với vấn đề tương tự Việt Nam, bắt đầu từ 1/7/2017, chính quyền thủ đô Paris (Pháp) - nơi có lưu lượng xe chạy trên đường vành đai đông nhất châu Âu và 90% người dân nơi đây đang phải sống trong ô nhiễm không khí. Mức độ ô nhiễm kỷ lục khiến các nhà trức trách phải đưa ra biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí; bằng cách dán nhãn ô nhiễm Crit Air cho các xe lưu thông trong nội đô từ thứ 2 đến thứ 6 và từ 8h đến 20h.

Người sở hữu xe phải tự vào trang chủ của cơ quan Kiểm định chất lượng không khí để mua nhãn về tự dán. Phải là xe chính chủ mới mua được. Giá tiền một “nhãn ô nhiễm” không bao nhiêu, chỉ 4,18 euro (gần 115 nghìn VNĐ) (bao gồm 3,7 euro (khoảng hơn 100 nghìn VNĐ) tiền cước gửi về tận nhà) và nhận được sau 10 đến 20 ngày. Người mua trên mạng được cấp ngay biên nhận, in ra và đem theo các loại giấy tờ khác của xe. Có 6 loại nhãn với 6 màu khác nhau, đứng đầu là màu xanh lục (không ô nhiễm), tới màu tím, màu vàng, màu cam, màu nâu và màu xám.

Crits'Air gồm 6 loại dán nhãn nhằm đánh giá mức độ ô nhiễm của các xe lưu thông trong thành phố

Bên cạnh đó, giới chức cũng cấm các xe có tuổi đời 20 năm hoạt động trong nội đô nhằm kiểm soát ô nhiễm. Theo quy định, xe hơi cũ, bắt đầu chạy trước năm 1997, cho dù còn tốt cũng bị cấm chạy vào Paris.

Khi bị kiểm tra, xe nào không có nhãn sẽ bị phạt 68 euro (gần 2 triệu VNĐ) trả ngay thì được bớt 23 euro còn 45 euro (hơn 1 triệu VNĐ). Xe vận tải không có nhãn bị phạt 135 euro (hơn 3 triệu 500 nghìn VNĐ) và bị cấm vào Paris từ 8h đến 20h. Xe tay ga và xe máy đăng ký trước năm 2000 phải dán nhãn ô nhiễm.

Tuy nhiên, không phải ai cũng hài lòng với biện pháp này. Không ít chủ xe lên tiếng chỉ trích và cho rằng các giải pháp mới chống ô nhiễm sẽ làm tổn thương những người nghèo.

Anh Pierre Chasserey - Phát ngôn viên của một nhóm lái xe gọi tắt là “40 triệu thành viên” chia sẻ:

“Chúng tôi là ai mà bị cấm lái xe? Nó không phải heroin hay cocaine, nó chỉ là một chiếc xe hơi, đủ hợp pháp để chạy trên đường. Vậy tại sao lại lấy một chút lý do ô nhiễm không khí để cấm các tài xế lái những chiếc xe cũ đi lại trong thành phố, trong khi chỉ đơn giản là họ không thể nâng cấp xe của mình”.

Có thể thấy, việc giảm ô nhiễm đang là một trong những nhiệm vụ khó khăn không chỉ với Paris mà còn khó khăn đối với các đô thị trên thế giới.

Về phần giới chức, bà Dominique Voynet – Bộ trưởng Môi trường nói:

“Mục tiêu của biện pháp an ninh này không phải là để cấm các tài xế lái xe vào trong thành phố mà là để cải thiện chất lượng không khí và bảo vệ sức khoẻ của con người. Chúng tôi không ở đây để chỉ ra đâu là tốt và đâu là xấu, chúng tôi ở đây để đưa ra những giải pháp nhằm giảm thiểu mức độ ô nhiễm cho thành phố này”.

Hiện, ô nhiễm môi trường tại Việt Nam đang ở mức báo động, đặc biệt tại Hà Nội và TP.HCM. Hiện, trong dự thảo Nghị định kiểm tra – kiểm soát khí thải, Cục Đăng kiểm VN đề xuất đóng vạch đỏ lên tem kiểm định đối với những xe có mức phát thải thấp.

Những xe dưới 20 năm, khi đăng kiểm không đạt tiêu chuẩn mức 2 sẽ đánh dấu đỏ vào tem; nhưng được lùi một chu kỳ kiểm định để sửa chữa, thay thế phụ tùng để đạt tiêu chuẩn mức 2. Sau đó, nếu tiếp tục không đạt tiêu chuẩn khí thải, sẽ không được cấp giấy chứng nhận kiểm định. Tất cả các xe, kể cả sản xuất trước 1999 nếu đạt mức 2 đều được cấp tem kiểm định bình thường.