Ngồi cùng xe với người lái say rượu bia: Có phải chịu trách nhiệm?

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

Vào đêm ngày 5/11/2008, tại tỉnh Nagano, Nhật Bản đã xảy ra một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Trước thời điểm trên vài giờ, Tsubasa Miyazawa, 20 tuổi, đã đi uống rượu cùng với người bạn 19 tuổi. Miyazawa đã nhờ người bạn này lái xe đưa mình về nhà sau đó. Trên đường về, người bạn đã mất tay lái và đâm vào 2 cô gái 17 tuổi đang qua đường.

Sau khi gây tai nạn, cả 2 đã lái xe rời khỏi hiện trường. Còn 2 nạn nhân, một người sau đó đã tử vong tại bệnh viện. Sau khi bị cảnh sát bắt giữ, Miyazawa khai báo, dù cả hai đã uống rượu, nhưng anh không nghĩ người bạn của mình lại say đến mức mất kiểm soát tay lái.

Các nước trên thế giới áp dụng hình phạt vô cùng nghiêm khắc với lái xe say rượu. Ảnh minh họa.

Cuối cùng, cả Miyazawa và bạn đều bị bắt và phải hầu tòa. Việc ngồi trên xe do người say điều khiển cũng là phạm tội. Miyazawa bị phạt hai năm tù và 300 nghìn yên, tương đương hơn 63 triệu đồng Việt Nam.

Sự nghiêm khắc đối với hành vi lái xe mà có hơi men còn thể hiện ngay tại nơi làm việc. Nếu phát hiện nhân viên bị phạt vì tội lái xe khi trong người có nồng độ cồn cao thì phần lớn các công ty tại Nhật lập tức sa thải người nhân viên này. Một người nước ngoài từng tới Nhật Bản du lịch cho biết:

“Tại Nhật Bản, việc lái xe sau khi uống rượu bia bị cấm hoàn toàn, và người ngồi cùng xe cũng có thể bị phạt, thậm chí phạt rất nặng. Đó là vì người ngồi cùng xe sẽ bị xét vào trường hợp hỗ trợ, ủng hộ cho hành vi vi phạm pháp luật.”

Trên thế giới, các nước chưa có quy định cũng như cơ chế xử phạt cụ thể như Nhật Bản. Nhưng trên hầu hết các bang của Mỹ đều có quy định về việc người dân phải có nghĩa vụ “giải cứu”, hỗ trợ hoặc ít nhất là liên lạc với cơ quan chức năng nếu phát hiện cá nhân có khả năng gây nguy hiểm cho cộng đồng, bao gồm cả việc lái xe mà có hơi men.

Tại bang Texas, khi xem xét trong một vụ tai nạn liên quan tới rượu bia, tòa án sẽ tiếp cận vụ việc từ nhiều bên như người lái say rượu bia, người ngồi cùng xe, nạn nhân và thậm chí cả nhà cung cấp rượu bia; để đưa ra những chế tài thích hợp với họ.

Khi xét tới trách nhiệm của người ngồi cùng xe, hầu hết các nước chưa có quy định xử phạt, mà chỉ khấu trừ tiền bảo hiểm của người ngồi cùng xe, nếu xảy ra tai nạn. Một luật sư tại Mỹ cho biết:

“Ngồi cùng xe với người lái say rượu bia, nếu gặp phải tai nạn, tiền bảo hiểm bạn nhận được có thể bị giảm đi. Lí do là vì bạn cũng có trách nhiệm trong vụ việc. Bạn đã tự đặt mình vào tình thế nguy hiểm khi ngồi cùng xe với người lái say rượu”.

Tại Nhật, người ngồi cùng xe với người lái say rượu bia cũng chịu hình phạt rất nặng. Ảnh minh họa

Còn tại Việt Nam, theo luật sư Phạm Thành Tài, công ty Luật Phạm Danh, Đoàn Luật sư Hà Nội thì chúng ta cũng mới chỉ có chế tài xử phạt người điều khiển phương tiện trong tình trạng say rượu bia, chứ chưa có chế tài xử phạt người ngồi cùng xe. Đánh giá về chế tài xử phạt hiện hành tại Nhật Bản, luật sư Phạm Thành Tài cho rằng đây là quy định mang tính tích cực:

“Theo quy định này, nếu người tham gia giao thông cùng người điều khiển phương tiện thấy rằng người điều khiển trong tình trạng đã sử dụng rượu bia phải có nghĩa vụ từ chối tham gia giao thông, vì nếu không từ chối thì chính họ cũng sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.”

Luật sư Thành Tài cho biết thêm, nếu quy định này được áp dụng tại Việt Nam thì lại rất khó triển khai, do khó khăn trong việc xử phạt. Để có thể xử phạt thì lực lượng chức năng phải giữ người ngồi cùng xe người lái say rượu bia. Tuy nhiên, thời điểm phát hiện sai phạm, rất có thể người này đã rời khỏi xe từ trước. Do đó, nếu áp dụng tại Việt Nam, cơ quan chức năng cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng, sửa đổi các quy định để có thể áp dụng một cách hiệu quả.

Lái xe sau khi uống rượu bia là hành vi gây nguy hiểm không chỉ cho chính bản thân, mà còn ảnh hưởng tới những người xung quanh. Nếu là người ngồi cùng xe, chúng ta cũng phải chịu trách nhiệm nếu gặp phải tai nạn, vì chính chúng ta đã không ngăn cản hành vi sai phạm.

Do đó, hãy cương quyết phản đối hành vi uống rượu lái xe, đừng vì một chút cả nể do người lái có thể là người bạn, người thân mà phải nhận lấy hậu quả đáng tiếc.