Ngành ximăng Việt Nam gặp khó

 Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị khấu trừ thuế VAT đầu vào và giảm thuế xuất khẩu đối với mặt hàng xi măng xuống mức thấp hơn để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp. Cụ thể, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với mức thuế xuất khẩu 5% đối với mặt hàng xi măng Việt Nam xuất khẩu hiện nay sẽ làm tăng chi phí, khó cạnh tranh với các loại xi măng của Trung Quốc và các nước trong khu vực.

Vì vậy, Bộ đã báo cáo Chính phủ để sớm trình Quốc hội xem xét, sửa đổi quy định này, bảo đảm tính khoa học, phù hợp với thực tế và góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.

Ximăng Việt Nam chỉ đạt mức tăng trưởng khoảng 2% so với cùng kì năm ngoái

Trong 6 tháng đầu năm nay, theo đánh giá của Bộ Xây dựng, thị trường ximăng chỉ đạt mức tăng trưởng khoảng 2%, thấp hơn nhiều so với dự báo đầu năm là 10%, trong khi nguồn cung tăng cao, khoảng 10%, nên dư cung càng tăng.

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, ngành ximăng gặp khó do quy hoạch kém, công nghệ lạc hậu. Đánh giá về năng lực cạnh tranh cũng như chất lượng của nguồn ximăng trong nước, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho biết:

Chất liệu xi măng của mình so với các nước trong khu vực còn lạc hậu hơn nhiều bởi sử dụng công nghệ lạc hậu nên năng lực và khả năng cạnh tranh kém. Trong thời gian qua, nhu cầu về xi măng trong nước cũng đã bão hòa. Nguồn cung xi măng trong thời gian qua tương đối dư thừa. Trong bối cảnh như vậy nó đòi hỏi không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn phải xuất khẩu. Để mà xuất khẩu thì ngành xi măng này phải cạnh tranh được với khu vực và thế giới. Với công nghệ lạc hậu, chất lượng công bằng nên khả năng cạnh tranh cũng sẽ hạn chế.

Do đó, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, nếu tiếp tục phát triển theo xu hướng cũ và mức thuế xuất khẩu 5% thì chắc chắn, ngành xi măng sẽ khó cạnh tranh với các nước. Do đó, việc Bộ Kế hoạch – Đầu tư đưa ra giải pháp giảm thuế xuất khẩu là có cơ sở nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng trong nước.

Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, đây chỉ nên là giải pháp tình thế, tạm thời. Điều quan trọng là ngành xi măng vẫn cần phải tự đổi mới, áp dụng những công nghệ mới trong quá trình sản xuất xi măng, khắc phục những hạn chế cũ trong bối cảnh cạnh tranh như hiện nay. chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho biết:

Bản thân ngành xi măng phải tự đổi mới, tức là phải tự áp dụng công nghệ mới, tiết giảm chi phí làm sao khắc phục được những hạn chế cũ thì mới có thể tồn tại trong môi trường cạnh tranh ngày càng ác liệt như hiện nay đối với ngành xi măng, không những trong nước mà còn với các nước trên thế giới.

Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế - TS.Vũ Đình Ánh, Viện Kinh tế Tài chính, Học viện Tài chính, xuất khẩu ximăng là xuất khẩu tài nguyên, việc giảm thuế xuất khẩu để hỗ trợ ngành này là không cần thiết. Hơn nữa, theo ông TS Vũ Đình Ánh, đây là ngành sản xuất gây nhiều hệ lụy như tàn phá môi trường, đường sá và cầu cống... chưa kể trước đó cũng đã được dành ưu ái về năng lượng điện và than giá rẻ. Trong khi đó, những lợi ích từ ngành xi măng không đủ để bù lại những thiệt hại mà ngành này gây ra. Do đây là ngành “ăn” vào tài nguyên nên không thể tiếp tục dành nhiều ưu đãi hay giảm thuế để “giải cứu”:

Quan điểm của tôi là không nên có chuyện giải cứu với ngành ximăng. Theo ông Ánh, có ba lỗi lớn trong ngành sản xuất ximăng hiện nay. Trước hết là lỗi quy hoạch khiến hàng loạt nhà máy ra đời ồ ạt. Thứ hai là lỗi công nghệ, dây chuyền lạc hậu dẫn tới khấu hao lớn, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Thứ ba là lỗi quản lý kinh tế của từng dự án ximăng có vấn đề khiến kinh doanh thua lỗ. Theo tôi, giảm thuế không phải là lối thoát. Cái cần làm triệt để là khắc phục ba lỗi nêu trên, siết chặt lại từng khâu thật bài bản và hiệu quả.

Do đó, để ngành xi măng có thể tồn tại thì cần khắc phục những điểm yếu còn tồn đọng trong thời gian qua, bao gồm quy hoạch, công nghệ sản xuất, và đặc biệt là những tác động về môi trường xã hội cũng như những tác động tiêu cực tới cơ sở hạ tầng.

Có thể thấy, Bộ Kế hoạch - đầu tư đưa ra đề xuất giảm thuế là nhằm giải cứu cho ximăng thừa. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, không thể lấy lý do giảm thuế xuất khẩu nhằm cạnh tranh với ximăng một số nước khác như Trung Quốc, bởi ngành ximăng tại nhiều nước trong khu vực duy trì sản xuất ổn định lâu dài, trong khi Việt Nam không thể chạy theo giải cứu mãi cho ngành ximăng.

Theo đó, điều quan trọng là phải bảo vệ lợi ích kinh tế, nguồn tài nguyên và môi trường trong nước. Với các nhà máy cũ, công nghệ lạc hậu và thua lỗ kéo dài, cần mạnh tay đóng cửa và tái cơ cấu một cách triệt để. Và ngành xi măng cần phải tự đổi mới để có thể tồn tại trong bối cảnh cạnh tranh như hiện nay.