Hút thuốc lá khi tham gia giao thông, hiểm họa khôn lường

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Ảnh minh họa

Có bao giờ, khi đang lưu thông ngoài đường, bỗng dưng xuất hiện một làn khói kèm theo những bụi nhỏ li ti bay vào mặt khiến mắt bạn cay xè và loạng choạng tay lái, khi phía trước có người cầm điếu thuốc hút và gạt tàn về phía sau? Thực tế, đã có không ít người rơi vào tình huống như trên và cảm thấy rất khó chịu. Sự tác động này xuất phát từ thói quen hút thuốc lá của một số người khi tham gia giao thông.

Thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của chính bản thân người hút thuốc mà còn ảnh hưởng đến những người đi đường xung quanh. Bên cạnh đó, nó cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông.

Vậy làm thế nào để xây dựng ý thức văn hóa không hút thuốc lá khi tham gia giao thông cũng như có nên đưa ra quy định xử phạt về hành vi vừa lái xe vừa hút thuốc?

Có ý kiến được nhiều người ủng hộ: Hình ảnh các bạn thanh niên và các người lớn tuổi thậm chí các bạn sinh viên học sinh hút thuốc lá rất thiếu văn minh; bởi vì, hút thuốc lá ảnh hưởng  rất lớn đến cuộc sống cá nhân, thậm chí ảnh hưởng đến người xung quanh, việc lái xe và hút thuốc dẫn đến không tập trung gây ảnh hưởng đến mọi người và gây tai nạn giao thông.

Nghe các ý kiến chi tiết của người dân:

Có thể thấy, hút thuốc lá là hành động không được khuyến khích. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng đã cảnh báo, việc sử dụng thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây tử vong và bệnh tật hàng đầu hiện nay. Mỗi năm trên thế giới có khoảng 6 triệu người tử vong vì thuốc lá, trong đó 10% là những người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc của những người xung quanh. Và theo kết quả điều tra mới nhất từ Bộ Y tế, hằng năm, người Việt Nam chi khoảng 22.000 tỷ đồng để mua thuốc lá và nước ta nằm trong nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao trên thế giới với tỷ lệ là 43,5% nam giới hút thuốc.

Vì vậy, khi ra ngoài, không khó để chúng ta bắt gặp hình ảnh một người đang cầm trên tay điếu thuốc lá và nhả khói phì phèo, bất kể nơi đâu. Từ thành phố đến nông thôn, từ các cơ quan, bệnh viện, nhà hàng hay quán nước ven đường. Tại sân bay, các nhà ga, bến xe cũng không ngoại lệ. Thậm chí là khi đang lưu thông ngoài đường cũng có thể bắt gặp.

Chị Nguyễn Thanh Mai, một thính giả thân thiết của VOVGT chia sẻ, có lần ngồi chờ xe buýt, chị chứng kiến trường hợp một người thanh niên vừa nghe điện thoại, vừa hút thuốc và nhả khói mịt mù, bất kể bên cạnh có một phụ nữ đang mang thai và em bé khoảng 3 tuổi. Ngoài ra, một thính giả khác tên Thái Ngọc Minh cũng chia sẻ, có lần đang chạy xe thì bị tàn thuốc lá của người đi trước bay vào mắt, không nhìn thấy đường, chị buộc phải tấp xe vào lề để dụi mắt. Tình huống lúc đó rất nguy hiểm vì chị đang ở giữa cầu, xung quanh có nhiều phương tiện khác đang di chuyển.

Vậy tại sao nhiều người lại có thói quen hút thuốc khi tham gia giao thông, TS tâm lý Nguyễn Thị Minh chia sẻ: “Khi tham gia giao thông, trong văn bản luật chỉ cấm hút thuốc ở những nơi đông người cụ thể nào đó, ví dụ như bệnh viện, trường học có phạm vi giới hạn. Còn ra ngoài đường hiện nay chưa có văn bản luật nào quy định không được hút thuốc ngoài đường. Thế thì điều đó làm cho người ta có cơ hội để người ta hút. Thứ hai nữa là khi tham gia giao thông, xét về góc độ hành vi, nếu chạy xe quen người ta gọi là hành động tự động hóa. Tức là không cần sự can thiệp quá lớn của ý thức nhưng vẫn thực hiện được hành động đó.

Nên khi người ta rảnh rang vào sự chú ý của não bộ thì người ta có đủ thời gian để thực hiện hành vi khác. Và cũng có thể khi hút thuốc ngoài đường, đang căng thẳng việc gì đó nên phải thực hiện hành vi nào đó. Ví dụ như tôi đến công sở, đến công sở thì cấm hút thuốc rồi. Nên tôi chỉ thỏa mãn nhu cầu hút thuốc của tôi khi đi trên đường thôi. Buổi chiều khi đi trên đường về, bao nhiêu ức chế ở cơ quan cả buổi không được hút rồi thì lúc đấy người ta tự thưởng cho bản thân lúc đó người ta thấy thoải mái”.

Nghe ý kiến cuả TS Nguyễn Thị Minh:

Ngoài những người lái xe máy thường có thói quen hút thuốc thì nhiều người điều khiển ô tô cũng vô tư hút thuốc rồi tiện tay gạt tàn ra ngoài cửa kiếng, bất chấp người lưu thông phía sau có bị ảnh hưởng hay không. Theo các nhà khoa học nghiên cứu, khi lái xe ô tô, dù chúng ta chỉ hút 1 điếu thuốc trong điều kiện mở rộng cửa sổ hay bật điều hòa thì mức ô nhiễm không khí vẫn vượt quá giới hạn khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới. Người nghiện thuốc lá lâu ngày sẽ bị thu hẹp tầm nhìn.

Đặc biệt, khi chảy nước mắt do khói thuốc làm rối loạn thị giác, sự phối hợp thao tác, giảm sự tập trung và tư duy, tăng thời gian phản ứng, giảm thị lực, nhất là khi vào ban đêm. Mặt khác, nếu thường xuyên hút thuốc khi điều khiển ô tô sẽ làm bề mặt trong cửa kính ca bin hình thành một lớp phủ vô hình làm giảm độ trong suốt cửa kiếng xe và làm giảm khả năng hiển thị. Vì vậy có thể thấy, việc vừa lái xe vừa hút thuốc sẽ làm gia tăng nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông. Ngoài những tác hại và nguy hiểm gây ra cho bản thân, người hút thuốc khi tham gia giao thông cũng tác động tiêu cực tới những người xung quanh.

Về vấn đề này, PGS TS BS Trần Văn Ngọc, Trưởng khoa Hô hấp bệnh viện Chợ Rẫy nhấn mạnh: Khi tham gia giao thông hoặc môi trường công cộng thì bụi hoặc khói thuốc lá có thể tác động trực tiếp vào mắt của người bên cạnh. Khói thuốc lá hoặc tàn thuốc khi tác động vào mắt sẽ gây ra khó chịu, và điều đó cũng ảnh hưởng đến thị lực và ảnh hưởng đến sức khoẻ, khi chúng ta ngồi sau những người vừa hút thuốc lá vừa di chuyển. Hoặc là đôi khi chúng ta sẽ không thấy rõ để chúng ta điều khiển phương tiện đúng đắn. Từ đó, có thể xả ra những tai nạn giao thông đáng tiếc.

Nghe ý kiến chi tiết của PGS :TS BS Trần Văn Ngọc

Có một thực tế, hiện nay pháp luật ở nước ta chưa có quy định cụ thể đối với hành vi hút thuốc lá khi tham gia giao thông, chính điều này khiến việc xử lý hành vi trên cũng rất khó khăn,  Luật sư Nguyễn Hiệp, thuộc Đoàn Luật sư Tp.HCM cho biết: Quy định đối với những người tham gia giao thông điều khiển xe máy mà hút thuốc thì luật pháp chưa cấm. Vừa hút thuốc vừa điều khiển phương tiện giao thông, đặc biệt là trong thời điểm hiện tại thì luật không quy định rõ ràng. Khi hút thuốc lúc lái xe để tàn thuốc bay về phía sau vướng vào người điều khiển xe gắn máy khác khiến họ gây tai nạn thì luật chưa có qui định cụ thể. Nhưng áp dụng vào pháp luật tương tự thì ta có thể xử lí ở trách nhiệm dân sự thậm chí linh động hơn nữa áp dụng chế tài trong hình sự về vi phạm luật giao thông đường bộ...

Nghe ý kiến của  Luật sư Nguyễn Hiệp: 

Khói thuốc lá chứa 7.000 chất độc hóa học thay vì 4.000 chất được công bố trước đây, trong đó có hàng trăm chất cực độc và ít nhất 70 chất có thể gây ung thư, gồm chất tẩy, chất ướp xác... Vì vậy hút thuốc lá về mặt chủ động hay bị động đều mang lại những tác hại xấu đến sức khoẻ con người và môi trường xung quanh. Đặc biệt, với tình hình giao thông khá phức tạp và khó khăn như ở thành phố Hồ Chính Minh hiện nay, việc hút thuốc khi tham gia giao thông thì nguy cơ xảy ra tai nạn cũng như những sự cố lại càng cao.

Theo quan sát chung, những người hút thuốc lá thụ động dù cảm thấy khó chịu nhưng có xu hướng im lặng và tự chủ động tránh đi nếu có thể để tránh gây phiền phức cho mình. Tuy nhiên, có một số người nếu không đủ kìm chế khi bị tác động từ việc hút thuốc lá của người khác thì có thể dẫn đến tranh cãi và xô xát, có thể kéo theo ảnh hưởng xấu đến tình hình giao thông. Ngoài ra, nguy cơ cháy nổ cũng có thể xảy ra nếu tàn thuốc rơi vào những nơi dễ bắt lửa của phương tiện.

Theo khảo sát của ngành chức năng, đội ngũ lái xe chiếm số đông trong nam giới hút thuốc lá do đặc thì nghề nghiệp, do căng thẳng khi tham gia giao thông. Vì vậy, việc tuyên truyền từ bỏ thuốc lá dành cho đội ngũ lái xe là điều cần được đặc biệt ưu tiên. Bên cạnh đó, theo quan sát thực tế hiện nay, để tìm mua một gói thuốc lá tại Việt Nam rất dễ dàng với giá khá rẻ. Đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến việc hút thuốc càng gia tăng và ngày càng có xu hướng trẻ hoá. Vì vậy, các ngành chức năng cần có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn về việc buôn bán thuốc lá để hạn chế việc thuốc lá tràn lan trên thị trường.

Ngoài ra, hiện nay pháp luật Việt Nam chưa ban hành quy định về việc xử phạt hành vi hút thuốc lá khi điều khiển phương tiện mà chỉ có quy định xử phạt hút thuốc lá ở nơi công cộng nên chưa có được tính chất cưỡng chế và răn đe. Và theo ý kiến của PGS TS BS Trần Văn Ngọc -Trưởng khoa Hô hấp bệnh viện Chợ Rẫy, với những tác hại mà thuốc lá gây ra khi tham gia giao thông, nên có những biện pháp và ban hành quy định về việc hạn chế hút thuốc lá khi lái xe để đảm bảo sức khoẻ cho người bên cạnh cũng như môi trường xung quanh. Trên thế gới, có một số quốc gia cũng đã ban hành luật xử phạt hành vi hút thuốc khi đang lái xe hoặc khi trong xe có trẻ em.