Có hay không việc doanh nghiệp vì lợi nhuận mà làm lơ việc các tài xế dùng ma túy?

Nhu cầu vận tải lớn, số lượng tài xế xe tải hạng nặng cũng không nhiều, giá thuê lại cao nên họ chấp nhận vì lợi ích kinh tế, một phần vì xem thường các nguy cơ và hậu quả có thể xảy ra

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Sau các vụ tai nạn thảm khốc vừa qua có liên quan đến tài xế sử dụng ma túy, có luồng ý kiến cho rằng, thực tế không phải chủ doanh nghiệp không nắm được điều này, tài xế nào sử dụng ma túy, chất kích thích.

Nhưng vì nhu cầu vận tải lớn, số lượng tài xế xe tải hạng nặng cũng không nhiều, giá thuê lại cao nên họ chấp nhận vì lợi ích kinh tế, một phần vì xem thường các nguy cơ và hậu quả có thể xảy ra.

Chia sẻ với Kênh VOV Giao thông vẫn có rất nhiều thính giả bày tỏ lo ngại khi liên tiếp xảy ra các vụ TNGT, đặc biệt là khi tài xế có sử dụng ma túy:

“Trách nhiệm của cơ quan quản lý lái xe là quan trọng, áp lực quá cho nên phải chạy ngày, chạy đêm, phải dùng ma túy. Phải nâng cao trách nhiệm của cơ quan quản lý người lái xe”

“Thật sự lo lắng vì trong thời gian qua xảy ra rất nhiều vụ TNGT liên quan đến tài xế mà trong đó có những tài xế có biểu hiện của việc sử dụng ma túy”.

“Quá nguy hiểm, không thể tập trung được đâu, lúc đấy tai nạn nó sẽ đến trong rất gần”.

Ngoài những vụ tai nạn thương tâm đã xảy ra thời gian gần đây, mà tài xế dương tính với ma túy, trong đợt ra quân tổng kiểm tra, kiểm soát ô tô từ 8 chỗ ngồi trở lên kinh doanh vận tải hành khách, ô tô vận tải hàng hóa, từ ngày 21/1 vừa qua, lực lượng CSGT các địa phương cũng liên tục phát hiện các tài xế dương tính với ma túy.

Cụ thể, ngày 22/1, tổ tuần tra kiểm soát thuộc Phòng CSGT đường bộ - đường sắt Công an tỉnh Quảng Bình đã phát hiện một tài xế điều khiển container trong tình trạng dương tính với ma túy.

Do chủ doanh nghiệp không tiếp xúc nhiều với lái xe nên không thể nắm chắc được tình trạng sức khỏe của lái xe như thế nào

Trước đó, khuya ngày 21/1, tại cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, tổ kiểm tra của Cục CSGT cùng Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an cũng phát hiện một tài xế lái xe container dương tính với ma túy. Việc lực lượng chức năng liên tiếp phát hiện tài xế sử dụng ma túy, cùng với những vụ TNGT thảm khốc xảy ra gần đây khiến dư luận càng thêm lo lắng.

Lý giải về tình trạng liên tục phát hiện lái xe dương tính với ma túy, một số doanh nghiệp cho biết, điều này xuất phát từ tình trạng thiếu lái xe hạng cao. Ông Bùi Văn Quản, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP HCM cũng cho biết, trên địa bàn TP. HCM, tình trạng thiếu bằng FC rất nghiêm trọng, khiến lái xe gây sức ép đối với doanh nghiệp. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp phải sử dụng lái xe có bằng giả.

Thậm chí, một doanh nghiệp chuyên vận chuyển hàng container trong nước và quốc tế đóng trên địa bàn TP. HCM cũng thừa nhận, với một số doanh nghiệp nhỏ lẻ, quy mô phương tiện ít, nên có trường hợp chủ doanh nghiệp không tiếp xúc nhiều với lái xe nên không nắm chắc tình trạng sức khỏe của lái xe như thế nào. Đặc biệt, với doanh nghiệp có 1-2 xe, thuê lái theo thời vụ, theo chuyến, nếu lái xe nghiện ma túy, doanh nghiệp cũng không thể nắm được:

“100% là có chứ không thể nói những ông doanh nghiệp nhỏ nhỏ mà nói kiểm soát được thì miễn đi, không bao giờ có đâu. Tài vì xe của các ông về đến bãi là ông lo hàng đi rồi, khi đó ông gặp lái xe được 10 phút thì nó biết trong 10 phút đó kiểu gì ông cũng kiểm tra về test heroin và sẽ có cách đối phó. Xong nó lấy hàng nó đi, ông đâu có ngồi trên xe lâu được”.

Nghiêm trọng hơn, trong một số trường hợp, chủ xe dù biết lái xe nghiện ma túy, nhưng vì lợi nhuận vẫn làm lơ. Về điều này, luật sư Bùi Sinh Quyền, chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội cũng cho rằng, thực trạng này có một phần nguyên nhân xuất phát từ việc thiếu lái xe bậc cao như bằng lái hạng FC, hạng D, hạng E...

“Trong quy định cấm lái xe dùng chất kích thích ai ũng biết, cơ quan nào cũng biết, cá nhân lái xe biết nhưng vì sao vẫn diễn ra? Vì lợi nhuận trong đó. Đáng lẽ theo quy định của pháp luật, lái container phải có 2 người, lái chính và lái phụ, nhưng nếu thêm lái phụ thì một chuyến từ Hải Phòng về Hà Nội mà 2 lái xe phải thêm chi phí cho 1 người cho nên chỉ cần 1 người đi thôi”.

Đồng tình quan điểm này, đại tá Trần Sơn, nguyên Phó Phòng hướng dẫn Luật và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho rằng, trách nhiệm của doanh nghiệp đối với lái xe đang bị buông lỏng.

“Do cung và cầu có những cái khác nhau, do vậy, nhiều chủ phương tiện, chủ doanh nghiệp có thể biết lái xe có sử dụng rượu bia, có sử dụng chất kích thích nhưng vẫn phải chấp nhận để hợp đồng thuê lái xe. Và khi mà lái xe có chất ma túy, nghiện ma túy, đây là mối nguy hiểm cho xã hội”.

Trao đổi với VOVGT, các ý kiến cũng cho rằng, quy định hiện hành về trách nhiệm liên quan đối với chủ phương tiện, doanh nghiệp vận tải đối với lái xe chưa được chặt chẽ. Do vậy, cùng với việc tổng kiểm tra, rà soát để phát hiện kịp thời, loại bỏ những lái xe nghiện ma túy là một vấn đề cấp thiết.

Ngoài ra, cần tăng cường việc kiểm tra, test ma túy với lái xe như kiểm tra, xử lý vi phạm nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện mới có thẻ góp phần giảm thiểu tình trạng lái xe sử dụng ma túy, chất kích thích, đe dọa sự an toàn của người tham giao giao thông.

Đã đến lúc các doanh nghiệp cần phải chịu trách nhiệm lớn hơn đối với tính mạng người dân, thông qua việc kiểm soát tình trạng sức khỏe của lái xe

Dù nguồn cung tài xế xe tải hạng nặng có thực sự khán hiếm và dù doanh nghiệp thực sự chưa đủ khả năng bao quát hết lái xe của mình có sử dụng chất kích thích hay không, thì không một lý do nào có thể được thông cảm và chấp nhận khi hậu quả của nó đánh đổi bằng mạng sống của con người, thậm chí rất nhiều người. Nhà báo Phạm Trung Tuyến - Phó Giám đốc Kênh VOVGT bình luận: “Doanh nghiệp vận tải không thể chỉ bị phạt hành chính”.

Từ những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng mà một phần nguyên nhân do tài xế sử dụng ma túy, một câu hỏi được đặt ra là Doanh nghiệp vận tải có vô can? Thực ra, đây là một câu hỏi khó!

Mặc dù bộ luật Hình sự đã quy định tội danh giao phương tiện cho người không đủ năng lực điều khiển phương tiện gây hậu quả, tuy nhiên, điều khó xác định là lái xe sử dụng ma túy trước hay sau khi được giao phương tiện.

Có những lái xe hoàn toàn đủ điều kiện sức khỏe khi tuyển dụng, nhưng trong quá trình làm việc, họ sử dụng ma túy thì doanh nghiệp không thể biết.

Vì thế, vấn đề trách nhiệm của doanh nghiệp trong câu chuyện này nằm ở chỗ, các doanh nghiệp có thực hiện đầy đủ các quy định của luật pháp liên quan đến vấn đề sức khỏe của lái xe hay không?

Nếu doanh nghiệp đã thực hiện đầu đủ các quy định, thì lái xe dùng ma túy và gây tai nạn hoàn toàn là vấn đề cá nhân. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp không thực hiện việc kiểm tra sức khỏe định kỳ cho lái xe, không có phương án đảm bảo thời gian lái xe liên tục của lái xe, tức là không đảm bảo các điều kiện tối thiểu để ngăn chặn lái xe sử dụng ma túy, thì rõ ràng là doanh nghiệp sẽ phải chịu trách nhiệm.

Nếu các doanh nghiệp thực hiện nghiêm quy định khám sức khỏe định kỳ cho lái xe, thông qua đó loại bỏ các lái xe có kết quả dương tính với ma túy, tình trạng nghiện ở tài xế sẽ không thể tồn tại, tuy nhiên quy định khám sức khỏe định kỳ hàng năm nên rút ngắn xuống còn 6 tháng/lần.

Khi tài xế gây tai nạn, kiểm tra nếu thấy có dương tính với ma túy mà phát hiện quá thời hạn không được khám sức khỏe định kỳ, doanh nghiệp cần phải chịu trách nhiệm hình sự, chứ không chỉ là một mức phạt hành chính như hiện nay.

Tình trạng nghiện ma túy trong giới lái xe đường dài hiện nay trở nên phổ biến không thể không có nguyên nhân từ phía các doanh nghiệp vận tải khi buông lỏng quản lý tài xế, đồng thời không nghiêm túc thực hiện các quy định nhằm đảm bảo thời gian lái xe liên tục dưới 4 tiếng.

Nhưng, suy cho cùng, động lực của doanh nghiệp là tối ưu chi phí và lợi nhuận, nên khi mà công cụ luật pháp cho phép các doanh nghiệp thờ ơ với các quy định thì không thể trông chờ vào sự tự giác của cả lái xe lẫn doanh nghiệp sử dụng lái xe.

Đã đến lúc các doanh nghiệp cần phải chịu trách nhiệm lớn hơn đối với tính mạng người dân, thông qua việc kiểm soát tình trạng sức khỏe của lái xe. Và, chế tài đối với các doanh nghiệp khi vi phạm các quy định này không thể chỉ dừng lại ở mức phạt hành chính.