Ứng dụng công nghệ trong quản lý điều hành giao thông: Mục tiêu đã rõ, quyết tâm ra sao?

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Nâng cao chất lượng trong điều hành quản lý bằng các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 được xem là nhiệm vụ hết sức quan trọng của ngành giao thông vận tải.

Xu hướng này được dự báo sẽ bùng nổ trong năm 2020 với nhiều hình thái và giải pháp khác nhau. Vậy ngành giao thông và các địa phương đã chuẩn bị gì, quyết tâm ra sao để đẩy nhanh ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ?

Giao lộ Mai Chí Thọ - Nguyễn Cơ Thạch (quận 2, TPHCM) trước đây thường xuyên có lực lượng cảnh sát giao thông điều khiển tín hiệu đèn giao thông, tuy nhiên vài tháng trở lại đây, cảnh sát giao thông hay thanh niên xung phong đã không phải làm việc này thủ công nữa vì tủ đèn tín hiệu đã được kết nối với trung tâm điều khiển giao thông thông minh của thành phố.

Được biết đa số các giao lộ trong khu vực trung tâm TPHCM cũng đã được triển khai tương tự theo mô hình “làn sóng xanh”.

Với việc ra đời trung tâm điều hành giao thông thông minh đặt tại Trung tâm Quản lý đường hầm sông Sài Gòn, TPHCM đã cho thấy quyết tâm tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ nhằm giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông và tai nạn giao thông khu vực trung tâm thành phố.

Ngoài ra, thành phố cũng phối hợp với các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ triển khai thí điểm các giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực thu thập, phân tích dữ liệu giao thông; nhận diện phương tiện vi phạm tự động, tối ưu mạng lưới giao thông thông qua điều khiển đèn; kiểm soát hành khách sử dụng xe buýt; thu phí đường bộ không dừng; vé điện tử dành cho xe buýt hay thu phí dừng đậu xe ô tô tự động bằng ứng dụng...

Rõ ràng công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu trong mạng lưới giao thông tại TPHCM, không chỉ làm hiện đại hóa công tác quản lý điều hành mà còn mang đến nhiều tiện ích thiết thực cho cư dân đô thị.

"Nó rất là tiện và giúp tiết kiệm thời gian, mình hoàn toàn có thể biết là còn chỗ ngồi hay chỗ nằm, mình có thể chủ động lựa chọn và đặt ra thời gian mà không phải chờ đợi, việc đó giúp mình lên kế hoạch tốt hơn"..

"Các ứng dụng thiết bị rất là thực tế vì vậy mỗi lần ra đường chúng tôi có thể biết được tình hình giao thông sớm hơn một chút để có phương án đổi hướng đi khác".

"Có kết nối với các thiết bị để phát hiện các vi phạm của các phương tiện như vi phạm tốc độ sẽ kết nối dữ liệu trực tiếp với cảnh sát giao thông để trích xuất và xử lý".

"Điều hành tập trung sẽ tạo ra một hệ thống đồng bộ góp phần nâng cao chất lượng phục vụ của hệ thống xe buýt trên địa bàn TPHCM".

Ông Trần Quang Lâm - Giám đốc Sở GTVT TPHCM cho biết năm 2020 sẽ là năm đột phá về triển khai ứng dụng công nghệ trong quản lý điều hành và xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông.

"Hiện nay chúng tôi đã hình thành một trung tâm điều hành giao thông với khu vực có bán kính 36km2, và điều khiển theo các kịch bản tự động và điều khiển theo mô hình làn sóng xanh. Sắp tới sẽ ứng dụng trí tuệ nhân tạo để điều khiển theo thời gian thực. TPHCM sắp tới sẽ triển khai quyết liệt để tăng cường hiệu quả chế tài xử phạt trật tự an toàn giao thông bằng hình ảnh".

Cùng với TPHCM, thủ đô Hà Nội cũng đang từng bước ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực giao với mong muốn nâng cao năng lực tổ chức giao thông, xử lý kịp thời các vi phạm, nâng cao tính răn đe và xây dựng ý thức tự giác chấp hành an toàn giao thông của người dân.

Chia sẻ thêm về vấn đề này Ông Vũ Văn Viện - Giám đốc Sở GTVT Hà Nội nói:

"Chúng tôi sẽ tăng cường ứng dụng công nghệ trong công tác quản lý đảm bảo trật tự an toàn giao thông như xử lý qua camera giám sát, ứng dụng phần mềm trong công tác bảo trì duy trì kết cấu hạ tầng giao thông, triển khai I parking tại các điểm trông giữ xe. Trung tâm điều khiển đèn tín hiệu giao thông thành phố kết nối 356/465 nút đèn, và 574 camera giám sát giao thông để phục vụ việc giám sát và điều khiển đèn giao thông tự động".

Trong nhiều năm qua, hoạt động kinh doanh vận tải luôn là một trong những điểm nóng của ngành giao thông bởi những bất cập trong quản lý, điều hành lẫn các quy định pháp lý chưa chặt chẽ.

Trước thực tế đó, yêu cầu về một nền tảng công nghệ mà cụ thể là một ứng dụng quản lý thông minh để có thể đồng bộ mọi cơ sở dữ liệu là hết sức cần thiết.

Tiến sĩ Khuất Việt Hùng - phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGT Quốc gia cho rằng cần phải có chiến lược đầu tư thích đáng cho lĩnh vực này:

"Phần mềm quản lý hoạt động vận tải chúng ta phải quyết tâm để đầu tư đủ lớn, đủ hiện đại để đảm bảo những yêu cầu về dữ liệu có thể tự động cập nhật từ vận tải hợp đồng, du lịch, tuyến cố định, xe buýt, taxi…Phần mềm này cũng phải đủ năng lực để tự phát hiện và cập nhật những vi phạm để chuyển cho lực lượng chức năng xử lý kịp thời. Tôi cho rằng những cái này phải quyết tâm và xác định đây là khoản đầu tư xậy dựng cơ bản".

Không thể phủ nhận rằng, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và những thành tựu khoa học công nghệ đang đóng một vai trò hết sức quan trọng trong mọi lĩnh vực của đời sống.

Trong đó theo đánh giá của Phó giáo sư tiến sĩ Ngô Vi Đồng - Phó chủ tịch Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam thì giao thông được xem là một trong những mảnh đất màu mỡ nhất, giàu tiềm năng nhất để khoa học công nghệ có thể phát huy tối đa hiệu quả.

"Tôi nghĩ giao thông là một mảng rất là thú vị để triển khai những ứng dụng trí tuệ nhân tạo vì ở đó nó có thể giải quyết cùng lúc rất nhiều bài toán mà không thể giải quyết ngay được. Trí tuệ nhân tạo là công cụ giúp cho các nhà quản lý có thêm những giải pháp để đưa ra được những quyết định triển khai".

Ứng dụng KHCN trong quản lý điều hành giao thông trong năm 2020 - mục tiêu đã rõ, quyết tâm ra sao?

Trước những áp lực lớn về tăng trưởng thì việc ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ trong quản lý điều hành được xem là một trong những lời giải hữu hiệu đối với ngành giao thông và nhiều địa phương trên cả nước.

Tuy nhiên trên thực tế vẫn còn nhiều vướng mắc khiến quá trình này chưa thực sự diễn ra suôn sẻ. Điều này đặt ra đòi hỏi về một tư duy mới, một cách làm mới trong việc triển khai ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực giao thông nói riêng và mọi lĩnh vực khác của đời sống nói chung. 

Trong bối cảnh nhu cầu vận tải và số lượng phương tiện sẽ tăng nhanh trong khi các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm vẫn còn ở mức khởi động, tình trạng vi phạm trật tự an toàn giao thông vẫn còn phổ biến, công tác quản lý hoạt động vận tải đang tồn tại nhiều bất cập…. thì các thành tựu khoa học công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 được xem là lời giải phù hợp không chỉ của ngành giao thông mà còn với nhiều lĩnh vực khác.

Công nghệ không chỉ giúp giải phóng sức lao động của con người, đảm bảo tính chính xác mà còn giúp hạn chế thấp nhất những tiêu cực trong quá trình quản lý điều hành.

TPHCM được xem là ngọn cờ đầu, lĩnh ấn tiên phong trong việc triển khai ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý điều hành giao thông vận tải, gắn với Đề án xây dựng TPHCM trở thành đô thị thông với xu hướng ứng dụng những thành tựu khoa học công nghệ, nhất là những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Tuy nhiên quá trình này vẫn còn những hạn chế nhất định về cơ chế pháp lý phù hợp. Một vị lãnh đạo UBND TPHCM cho rằng công nghệ hiện nay là công cụ hữu ích trong công tác quản lý điều hành nhưng quy trình quản lý, pháp luật quy định về quản lý còn rất lạc hậu, máy móc, chưa phù hợp.

Chính Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã từng thừa nhận rằng nước ta vẫn chưa thực sự có những chính sách tốt, cơ chế tốt, những bài toán hay, đúng tầm để kích thích sự sáng tạo và thúc đẩy khoa học công nghệ. Điều này thể hiện rõ ở mức chi cho khoa học công nghệ của nước ta ở cả khu vực nhà nước lẫn tư nhân chỉ là 0.44% GDP, khá thấp so với mặt bằng chung của thế giới và khu vực. Yêu cầu đặt ra lúc này là một hành lang pháp lý và cơ chế chính sách đồng bộ để vừa khuyến khích đâu tư nghiên cứu khoa học công nghệ vừa thu hút thêm nhiều doanh nghiệp tham gia xã hội hóa, giảm chi phí đầu tư từ ngân sách nhà nước.  

Tái cấu trúc một cách toàn diện là nhiệm vụ mà Đảng, Chính Phủ và Quốc Hội đã đề ra cho ngành giao thông trong năm 2020. Và để hoàn thành nhiệm vụ này theo chúng tôi thì ngành giao thông và các địa phương cần có một cái nhìn mới mẻ hơn về vai trò của khoa học, công nghệ cũng như ưu tiên chi cho đầu tư khoa học công nghệ một cách tương xứng.

Chú trọng tính thiết thực, hiệu quả, không làm theo phong trào, gây lãng phí. Hơn hết là cần có một quyết tâm đủ lớn để mạnh dạn đưa khoa học công nghệ vào thực tiễn quản lý điều hành.