Thủ tướng trả lời Đại biểu QH hỏi việc Bộ GTVT quá ưu ái taxi công nghệ

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân (ĐBQH) có phiếu chất vấn với nội dung, kể từ khi cho phép thực hiện thí điểm đến nay, các hãng taxi công nghệ nước ngoài cơ bản đã chiếm 60-70% thị phần vận tải taxi ở các thành phố lớn như: Hà Nội, Đà Nẵng và TP HCM. Cùng với đó, việc Chính phủ trong 4 năm qua chưa sửa đổi, bổ sung Nghị định 86 về quản lý vận tải, vô tình tạo nhiều ưu ái, giúp cho taxi công nghệ nước ngoài chiếm lĩnh thị phần. Trong khi đó, việc taxi công nghệ mặc dù hoạt động như doanh nghiệp vận tải nhưng không bị trói buộc bởi các qui định của pháp luật, dẫn đến có lợi thế cạnh tranh.

“Quan điểm của Chính phủ về định hướng quản lý đối với taxi công nghệ? Chính phủ có xác định taxi công nghệ là hoạt động vận tải không? Khi nào Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 86, hoặc ban hành văn bản mới, tạo khuôn khổ pháp lý, xác lập điều kiện bảo đảm, để các doanh nghiệp trong nước có thể yên tâm đầu tư công nghệ đủ lớn mạnh đủ khả năng canh tranh bình đẳng, lành mạnh với loại hình vận tải này?” - đại biểu Lê Thanh Vân đặt câu hỏi.

Trả lời về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ cho biết đã chỉ đạo Bộ GTVT khẩn trương xây dựng cơ chế, chính sách tạo điều kiện khuyến khích các mô hình đổi mới sáng tạo, nhất là các mô hình ứng dụng công nghệ thông tin, kinh tế chia sẻ, điển hình là hoạt động của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hỗ trợ kết nối hoạt động kinh doanh vận tải theo hợp đồng (như Grab, Go Viet…) Ngay khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 được đề cập (năm 2011), việc ứng dụng khoa học công nghệ đã và đang được các nước trên thế giới đẩy mạnh triển khai. 

Ở nước ta, việc ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, điều hành được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương triển khai nhằm nâng cao năng suất lao động, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phát triển doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh...

Đối với ngành GTVT, trong những năm gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT khẩn trương xây dựng cơ chế, chính sách tạo điều kiện khuyến khích các mô hình đổi mới sáng tạo, nhất là các mô hình ứng dụng công nghệ thông tin, kinh tế chia sẻ, mà điển hình là hoạt động của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hỗ trợ kết nối hoạt động kinh doanh vận tải theo hợp đồng như Grab, Go Viet…

Tuy nhiên do đây là các mô hình kinh doanh mới, chưa được điều chỉnh trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành; theo đề nghị của Bộ GTVT, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép triển khai thí điểm ứng dụng khoa học công nghệ trong kết nối vận tải hành khách theo hợp đồng tại 5 địa phương (Hà Nội, TP. HCM, Quảng Ninh, Khánh Hòa, Đà Nẵng) nhằm tổng kết, đánh giá, xây dựng chính sách quản lý phù hợp.

Qua thời gian thí điểm tại 5 địa phương nêu trên, bước đầu đã đem lại kết quả tích cực, thuận tiện cho người dân, tạo công ăn việc làm cho nhiều lái xe, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh vận tải hành khách lành mạnh hơn. Việc thí điểm cũng đã cho thấy, chúng ta đã chủ động và hoàn toàn có thể phát triển bằng chính nội lực của các đơn vị vận tải cũng như các đơn vị cung cấp dịch vụ kết nối vận tải trong nước.

"Đại biểu có thể yên tâm và tin tưởng rằng, việc ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực vận tải đang được thực hiện tốt, bảo đảm sự ổn định nhằm sử dụng hiệu quả các nguồn lực, phát huy nội lực và làm chủ công nghệ, trên cơ sở bình đẳng, minh bạch và cạnh tranh lành mạnh (không lệ thuộc vào các đối tác nước ngoài)", văn bản trả lời của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng cho rằng với thực tiễn đang diễn ra, việc phát triển của loại hình kinh doanh vận tải khách theo hợp đồng ứng dụng hợp đồng điện tử cũng phần nào làm ảnh hưởng đến loại hình kinh doanh vận tải khách bằng taxi truyền thống.

Theo Thủ tướng, đây là quy luật tất yếu nhưng mang tính tích cực, hướng đến đáp ứng tốt hơn nhu cầu đi lại của nhân dân với chi phí phù hợp hơn, đảm bảo thuận tiện, an toàn, chất lượng dịch vụ của cả xe taxi và xe hợp đồng được nâng cao; việc chuyển đổi sang ứng dụng quản lý và điều hành hoạt động vận tải đối với các doanh nghiệp đã được chú trọng hơn; công tác quản lý nhà nước trong vận tải, lĩnh vực quản lý, thu thuế được quan tâm và thực hiện sát sao hơn…

Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ GTVT nghiên cứu kinh nghiệm của các nước; phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương xây dựng nghị định thay thế Nghị định số 86/2014/NĐ-CP trên tinh thần đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, điều hành giao thông vận tải đối với tất cả các loại hình kinh doanh vận tải, tạo khung khổ pháp lý chặt chẽ, bình đẳng giữa các doanh nghiệp.

Đối với câu hỏi về quan điểm của Chính phủ về định hướng quản lý đối với taxi công nghệ, Thủ tướng Chính phủ cho biết việc quản lý xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi hoạt động kinh doanh vận tải hành khách sử dụng phần mềm để điều hành, kết nối trực tiếp lái xe và hành khách là nội dung có nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 86/2014/NĐ-CP.

Do đó, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT loại bỏ các nội dung quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh không thực sự cần thiết, không phù hợp với Luật giao thông đường bộ; ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ trong quản lý vận tải để thay thế cho phương thức quản lý truyền thống; bỏ quy định bắt buộc phải gắn hộp đèn cố định trên nóc xe taxi (doanh nghiệp tự quyết định việc gắn hộp đèn trên nóc xe), thay vào đó dùng phần mềm cùng với phù hiệu, biển hiệu xe và tem kiểm định khác biệt để quản lý...

Đối với câu hỏi Chính phủ có xác định taxi công nghệ là hoạt động vận tải không? Thủ tướng Chính phủ cho biết theo quy định của Luật giao thông đường bộ thì loại hình xe taxi là một trong năm loại hình kinh doanh vận tải hành khách. Như đã phân tích ở ở trên thì taxi truyền thống hay taxi công nghệ đều là hoạt động kinh doanh vận tải.

Đối với câu hỏi cuối cùng của đại biểu Lê Thanh Vân, Thủ tướng cho biết dự thảo nghị định thay thế Nghị định số 86/2014/NĐ-CP đã được Bộ GTVT hoàn chỉnh, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, ký ban hành. Thủ tướng khẳng định, các nội dung dự thảo Nghị định nêu trên là khung pháp lý chung để các doanh nghiệp tự do lựa chọn hoạt động của mình theo pháp luật.