Thu nhập tăng thêm phải công bằng và minh bạch

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Ngay từ khi được ban hành vào tháng 11/2018, đến nay, chính sách chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức tại TPHCM luôn nhận được sự đồng tình ủng hộ từ phía người dân.

"Bản thân tôi đã nhận được thu nhập tăng thêm, khích lệ động viên tinh thần rất lớn, cho thấy sự quan tâm của TPHCM. Bản thân cán bộ viên chức làm việc rất nhiều, thể hiện năng lực công việc".

"Vần đề tăng lương cũng sẽ tăng áp lực cho ngân sách nhà nước nói chung và TP nói riêng, đây cũng là điều tất yếu tăng mức sống của công nhân viên chức, để họ có trách nhiêm công việc hơn".

"Khoản chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ công chức viên chức theo nghị quyết 54 là hoàn toàn hợp lý, bởi vì cái khoản lương cơ bản không đủ trang trải, khi nhận được khoản thu nhập tăng thêm tôi cảm thấy được hỗ trợ phần nào, tạo động lực rất lớn".

Lộ trình hệ số điều chỉnh tăng thu nhập tại từng đơn vị tối đa là 0,6 lần năm 2018; 1,2 lần năm 2019; 1,8 lần năm 2020 so với tiền lương theo ngạch bậc, chức vụ. Theo Sở Nội vụ TPHCM, kết quả đánh giá của 2018 thì mức độ tỷ lệ đánh giá hoàn thanh xuất sắc nhiệm vụ khá cao. Tuy nhiên, khung tiêu chí đánh giá cũng còn những mặt cần điều chỉnh làm sao đánh giá cho sát thực tế. Chẳng hạn, tiêu chí đánh giá phải đảm bảo 3 nguyên tắc: cán bộ tự đánh giá, đồng nghiệp góp ý, thủ trưởng cơ quan chịu trách nhiệm đánh giá năng lực; song với nhiều đơn vị có số lượng nhân viên đông thì việc đồng nghiệp đánh giá cá nhân rất phức tạp. Hoặc chi thu nhập tăng thêm sẽ được trả theo quý, trong khi trước đây nhiều đơn vị tự chủ tài chính đã thực hiện việc chi thu nhập này theo hàng tháng, phù hợp nhu cầu của cán bộ.

Theo Ông Trần Hoàng Ngân – Viện Trưởng Viên nghiên cứu phát triển Thành phố, các tiêu chí tự đánh giá còn chung chung như luôn gương mẫu chấp hành tốt đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt; duy trì kỷ luật, kỷ cương trong cơ quan… nên hầu hết các cán bộ đều tự đánh giá hoàn thành nhiệm vụ từ 80%-100% điểm số.

"Đối với đánh giá cán bộ, chúng ta phải chuẩn hóa, phải có những tiêu chí, phải định lượng, phải xác định bảng điểm định lượng công việc giải quyết hồ sơ được bao nhiêu điểm. Gây ra lỗi trừ bao nhiêu điểm, có sáng kiến, đề tài khoa học được bao nhiêu điểm,..tức là chúng ta phải lượng hóa. Từ lượng hóa đó chúng ta tránh bình bầu cảm tính. Với cái lượng hóa đó sẽ đánh giá được công chức. Do đó, phải thay đổi cách nhìn, vấn đề đánh giá xem xét lại, giao quyền cho thủ trưởng gắn trách nhiệm của lực lượng công chức viên chức làm việc tốt hơn trong cải cách hành chính hiện nay".

Tại hội nghị lần thứ 17, Hội đồng nhân dân thành phố khóa 9, đại biểu Trần Quang Thắng lo ngại việc đánh giá thiếu khoa học, thiếu giám sát, chưa sát thực tế sẽ xảy ra tiêu cực; trong khi kinh phí dự trù chi thu nhập tăng thêm của thành phố lại hạn chế. Đồng ý kiến tại hội nghị, đại biểu Trần Quang Thắng kiến nghị:

"Có rất nhiều ý kiến về đánh giá hoàn thành xuất sắc là không quá 50% các cán bộ quản lý được đánh giá xuất sắc. Tôi nghĩ nếu xây dựng tiêu chí từ dưới lên, từ đặc thù riêng, các tổ chức có đề xuất thì chúng ta có giải pháp, bởi vì nguồn ngân sách không được như mong muốn. Đây là vấn đề phải xem xét, động viên công chức làm việc tốt hơn, nếu làm không khéo thì dư luận sẽ thiếu sự đồng tình".

Ông Trương Văn Lắm – Giám đốc Sở Nội Vụ thành phố thừa nhận, thực tế có rất nhiều trường hợp, những người lãnh đạo dễ được phân loại mức độ cao nhất do sự nể nang và thâm niên làm việc. Nhưng kết quả hoàn thành nhiệm vụ còn nhiều mặt tồn tại. Vì vậy, quy định mới cần được điều chỉnh bổ sung.

"Lần này, những người đạt loại xuất sắc yêu cầu kết quả phải thật sự tiêu biểu có 20% khối lượng công việc hoàn thành vượt mức thời gian quy định. Hạn chế tình trạng đa số là xuất sắc mà hoàn thành tốt lại ít hơn, phân loại đánh giá lần này theo hướng như vậy. Vì vậy, chúng ta phải xem đa số là hoàn thành tốt nhiệm vụ, còn những người hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ là người thật sự tiêu biểu của cơ quan đơn vị mình".

Cũng theo ông Trương Văn Lắm, năm 2020 sẽ triển khai thật tốt việc khảo sát, gắn với trách nhiệm người thủ trưởng cơ quan đơn vị. Cơ quan được giao trách nhiệm giải quyết thủ tục hành chính đều được khảo sát, đánh giá sự hài lòng của người dân phải cao từ 30%-40%. Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin, để giải quyết nhanh các yêu cầu thủ tục hành chính, hạn chế thấp nhất hồ sơ trễ hạn. Người dân và thủ trưởng cơ quan đều nắm được xử lý trách nhiệm của các bộ công chức; tạo sự công bằng, minh bạch trong đánh giá chi thu nhập tăng thêm.

Thu nhập tăng thêm cần công bằng và minh bạch

Khoản thu nhập tăng thêm mỗi tháng dao động từ 2 - 5 triệu đồng, đang tạo thêm động lực cho cán bộ yên tâm làm việc, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, tính công bằng và minh bạch trong việc thực hiện chính sách này cần được làm rõ, để chính sách thực sự đi đúng hướng.

Là đầu tàu về kinh tế, TPHCM có tốc độ tăng trưởng cao, đóng góp trung bình mỗi năm gần 30% cho ngân sách cả nước; năng suất lao động cao gấp 3 lần năng suất lao động bình quân cả nước. Bên cạnh đó, với dân số khoảng 13 triệu dân, cao nhất nước, mỗi cán bộ công chức viên chức phải phục vụ 700 người so với trung bình cả nước là 350 người. Chứng tỏ, công việc của cán bộ công chức phải thực hiện là rất nhiều. Thế nhưng, mức lương bình quân của họ thấp hơn khá nhiều so với thu nhập bình quân của người lao động làm việc trong khu vực sản xuất. Với mức sống cao và chi tiêu trượt giá như hiện nay, việc triển khai chính sách chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ thành phố trong một năm qua đã phần nào tạo thêm động lực làm việc và phấn đấu cho các cán bộ công chức.

Có thể nói, chưa có tiền lệ nào trong việc chi thu nhập tăng thêm, do đó việc đánh giá chưa thực sự đi sát với thực tế mới mong mang lại hiệu quả như mong muốn. Hiện các đối tượng được nhận chi thu nhập tăng thêm chỉ là cán bộ công chức mà chưa mở rộng cho các đối tượng hợp đồng. Mặc dù đây là nhóm lao động có số lượng đông hơn và sự đóng góp quan trọng hơn cho sự phát triển của thành phố. Các chỉ tiêu đánh giá còn chung chung, chưa phù hợp với từng ngành, từng lĩnh vực, cũng như chưa khoa học và thiếu tính khách quan. Đôi khi bình xét chỉ là “nể nang”, “cào bằng” hoặc “gánh ghét nhau”, thay vì đánh giá dựa vào năng lực, trách nhiệm làm việc.

Thực tế, để chi thu nhập tăng thêm, nhiều đơn vị giáo dục phải “hợp thức hóa” thời gian làm việc. Với hợp đồng lao động muốn hưởng thu nhập tăng thêm phải dựa vào “sự thông cảm” của đồng nghiệp, lãnh đạo cơ quan. Riêng xây dựng, nhà đất, môi trường nhiều chỉ tiêu đánh giá hài lòng của người dân thấp nhưng kết quả chi thu nhập tăng thêm vẫn ở mức điểm cao.

Nhiều hồ sơ của người dân bị chuyển qua nhiều nơi hoặc “ngâm” nhiều năm mới được giải quyết. Thậm chí, một số đơn vị chưa quan tâm đến chất lượng, đánh giá phân loại, cá nhân làm việc còn thờ ơ, thiếu năng lực nhưng lại “lười” trau dồi, học tập. Bởi theo họ việc tăng lương chỉ cần dựa vào thâm niên công tác là đủ.

Chưa kể, TP.HCM chủ trương lấy sự hài lòng của người dân làm tiên chí đánh giá thu nhập tăng thêm gắn với trách nhiệm người đứng đầu. Tuy vậy, số lượng người dân tham gia các khảo sát và đánh giá chỉ số hài lòng đối với cán bộ còn rất khiêm tốn. Do đó, việc đánh giá này chỉ dựa vào sự hài lòng của người dân liệu có thực sự công bằng và minh bạch.

Để chính sách đi vào thực chất và hiệu quả, thành phố cần định lượng được tiêu chí đánh giá theo từng ngành, từng lĩnh vực, nhất là hiệu quả công việc được cải thiện và nâng cao. Mở rộng hệ thống đánh giá hài lòng của người dân gắn với việc thái độ, quy trình tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính.

Hệ thống một cửa điện tử để minh bạch và dễ giám sát quy trình làm việc của cán bộ. Đặc biệt kiểm tra năng lực, chuyên môn của cán bộ công chức, xứng đáng với số thu nhập tăng thêm mà mỗi cán bộ công chức được hưởng. Đồng thời, mở rộng đối tượng nhận thu nhập tăng thêm để tạo sự công bằng và thu hút nhân tài cho thành phố.