Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   

Giải pháp nào để đường sắt không tụt hậu?

Phóng viên - 15/10/2019 | 14:59 (GTM + 7)

Ngành đường sắt của Việt Nam đã có lịch sử hơn 130 năm hình thành và phát triển, đóng vai trò quan trọng là huyết mạch của nền kinh tế, nối liền các khu dân cư, trung tâm văn hóa nông nghiệp và công nghiệp suốt từ Bắc vào Nam. Tuy nhiên, lĩnh vực này đang

 

Chất lượng phương tiện và dịch vụ đã cải thiện, nhưng hạ tầng đường sắt Việt Nam đã trở nên già nua, lạc hậu
Chất lượng phương tiện và dịch vụ đã cải thiện, nhưng hạ tầng đường sắt Việt Nam đã trở nên già nua, lạc hậu

Theo số liệu của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, nếu như năm 1995 khối lượng vận chuyển của đường sắt chiếm 11,7% tổng lượng luân chuyển hành khách và chiếm gần 8% tổng lương luân chuyển hàng hóa toàn ngành giao thông vân tải thì năm 2018, thị phần đường sắt cả hàng hóa và hành khách chỉ còn dưới 2%.

Thực tế này cho thấy vận tải đường sắt đang trở nên tụt hậu so với tốc độ phát triển mạnh mẽ của các loại hình vận tải khác. Theo các chuyên gia, thực trạng đó có nhiều nguyên nhân. Đối với đường sắt có 3 yếu tố là chất lượng hạ tầng, chất lượng phương tiện và chất lượng dịch vụ. Thời gian qua, chất lượng phương tiện và chất lượng dịch vụ đã được ngành đường sắt cải thiện, nhưng chất lượng hạ tầng (gồm kết cấu chạy tàu và hạ tầng kết nối) đã trở nên già nua, hầu như không có gì thay đổi so với trước đây.

Hệ thống mạng lưới đường sắt hầu như vẫn như cũ, không xây dựng được thêm những tuyến mới để kết nối với các vùng miền khác, vẫn tập trung ở trục Bắc- Nam và mạng chỉ có ở phía Bắc. Thậm chí một số đoạn đường sắt kết nối với cảng còn bị dỡ bỏ; 2 khu vực chiến lược quan trọng là đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên đang bị “bỏ ngỏ”. Toàn tuyến có 297 ga, nhưng phần lớn quy mô nhỏ, hạ tầng cũ, chỉ có 2-3 đường, chiều dài ga ngắn, hệ thống thông tin tín hiệu trên các tuyến không đồng bộ về công nghệ, kỹ thuật...

Theo ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, khó khăn nhất hiện nay là nguồn lực đầu tư của nhà nước trong phát triển đường sắt còn hạn chế: Đầu tư cho kết cấu thì rất ít, trong khi đó chi phí duy tu bảo dưỡng thường xuyên từ vốn ngân sách chỉ đáp ứng được 30-40%. Như vậy nghĩa là cứ trình lên 1 nghìn hạng mục thì chúng ta bỏ lại khoảng 600 hạng mục và mỗi năm cứ tích tụ lại như vậy và đến hôm nay thì nó trở thành một thân thể già nua, già nua cả về khoa học kỹ thuật lạc hậu lẫn hiện hữu tài sản, tài sản hữu hình.

Trong khi nguồn vốn đầu tư của nhà nước cho đường sắt hạn chế thì việc huy động xã hội hóa đầu tư kết cấu hạ tầng đường sắt cũng khó thu hút được doanh nghiệp bởi mức đầu tư các dự án đường sắt rất lớn, nên việc thu hồi lâu hoặc khó khả thi về tài chính.

Tuy vậy, các chuyên gia cũng cho rằng, nguyên nhân gốc rễ vẫn là chúng ta chưa có tầm nhìn chiến lược đối với sự ưu tiên trong phát triển đường sắt nên chưa có chính sách đầu tư phát triển phù hợp. Một nguyên nhân nữa là do chính nội tại của ngành đường sắt không tự mình vươn lên cạnh tranh, tự đổi mới để thích nghi với cơ chế thị trường.

Từ thực tế hạ tầng đường sắt Việt Nam hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng, Việt Nam cần có một quy hoạch mạng lưới đường sắt phù hợp để từ đó xây dựng cơ chế chính sách đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt. Tuy vậy, đây là vấn đề cần nhiều thời gian, không thể thực hiện trong thời gian ngắn.

Vì vậy, theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông, trước mắt, ngành đường sắt cần khai thác tốt nhất trên hệ thống hạ tầng hiện có cả về vận chuyển hành khách và vận chuyển hàng hóa. 

Thời gian tới, Việt Nam cần có một quy hoạch mạng lưới đường sắt phù hợp
Thời gian tới, Việt Nam cần có một quy hoạch mạng lưới đường sắt phù hợp

Chi phí vận tải trên đường sắt thì không đắt thế nhưng tự nhiên đội giá lên. Tức là từ ga cuối cùng đến điểm đến của hàng hóa thì phải chung chuyển bằng phương thức khác, mà phương thức khác lại phải chờ, phải bốc, bãi, do đó chi phí đội lên và do đó cũng không hấp dẫn.

Do vậy chúng ta phải giải quyết những nút thắt đó bằng cái nguồn lực ít, từ cả tổ chức khai thác cho đến liên kết trong khai thác, trong vấn đề hoạch định quy hoạch và làm những kết nối ngắn vào cảng, hoặc trung tâm logistics thì tự nhiên ta sẽ có mối hàng và phát huy ưu thế của đường sắt là vận tải trung bình và dài.

Cùng trên phương diện sử dụng tối đa nguồn lực sẵn có, ông Trần Thọ Đạt, Thành viên Tổ tư vấn của Thủ tướng cho biết, ngành đường sắt có thể chuyển đổi nhà ga, đặc biệt là nhà ga lớn – nơi giao lưu của nhiều phương tiện vận tải khác nhau để trở thành các trung tâm thương mại, dịch vụ đặc biệt, vừa phục vụ người tiêu dùng nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp hiện có của nhà ga. Đây cũng là mô hình mà nhiều quốc gia có hệ thống đường sắt phát triển đang áp dụng: Tôi nghĩ mình nên làm thí điểm ở một vài nhà ga quan trọng và nên kêu gọi, mời gọi những tập đoàn, nhà đầu tư lớn, trường vốn có quan điểm đầu tư dài hạn để giữ được kiến trúc, vẻ đẹp của những nhà ga đó. Nên làm thí điểm trước và một khi chúng ta đã đặt ra mục đích là gỡ khó cho ngành đường sắt, tăng thêm thu nhập cho ngành đường sắt từ hoạt động dịch vụ này thì mình cũng phải tính trước một hiệu quả thương mại hiệu quả kinh tế toàn diện đầy đủ, có phân tích chi phí lợi ích...

Tuyến đường sắt Bắc- Nam của nước ta có hàng nghìn km chạy dọc theo bờ biển, đi qua các vùng miền, địa danh đẹp. Với lợi thế này, ngành đường sắt có thể kết hợp vận tải đường sắt với dịch vụ du lịch thương mại để mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Tags:
Ý kiến của bạn
Hiện đại hóa hệ thống phương tiện cấp cứu tai nạn giao thông

Hiện đại hóa hệ thống phương tiện cấp cứu tai nạn giao thông

Theo kết quả nghiên cứu của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, có tới 51% nạn nhân tai nạn giao thông không được sơ cứu trước khi đến bệnh viện, chỉ có 10,5% nạn nhân được nhân viên y tế sơ cứu và chỉ có 1/3 nạn nhân được vận chuyển bằng xe cứu thương.

Thu nhập 2 vợ chồng dưới 15 triệu/tháng mới được mua nhà ở xã hội?

Thu nhập 2 vợ chồng dưới 15 triệu/tháng mới được mua nhà ở xã hội?

Bộ Xây dựng đang dự thảo Nghị định về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Ngoài các tiêu chí về việc chưa có nhà ở hoặc nhà ở có diện tích dưới 15m2 sàn/người, để được mua thì mức thu nhập bình quân hàng tháng của người đứng đơn và vợ hoặc chồng của người đó không quá 15 triệu/tháng.

Khi xe ba gác, xe giả thương binh thành hung thần giao thông

Khi xe ba gác, xe giả thương binh thành hung thần giao thông

Hiện nay, trên địa bàn TP.Hà Nội có hàng ngàn xe ba bánh gắn mác “thương binh” hay xe tự chế vẫn ngày đêm hoạt động gây mất an toàn giao thông. Dù đã có quy định, thế nhưng các hung thần đường phố này vẫn chưa được xử lý dứt điểm, mặc cho nhiều vụ TNGT thương tâm do các xe này gây ra.

TP.HCM: Thêm gần 300 điểm xe đạp công cộng, đặc biệt là tại các tuyến Metro

TP.HCM: Thêm gần 300 điểm xe đạp công cộng, đặc biệt là tại các tuyến Metro

Sau hơn 2 năm đưa vào hoạt động, dịch vụ xe đạp công cộng ở TP.HCM đã nhận được sự ủng hộ tích cực từ người dân. Dự kiến trong thời gian tới, dịch vụ này sẽ tiếp tục được nhân rộng ra nhiều địa bàn ở thành phố. Trong đó có nhiều điểm tại tuyến Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên).

“Nóng” vấn đề ép mua bảo hiểm

“Nóng” vấn đề ép mua bảo hiểm

Sáng nay (18/3), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn với lĩnh vực tài chính. Nội dung được nhiều đại biểu đặt câu hỏi nhất là về công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm và các hoạt động dịch vụ thuộc lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm nhân thọ.

Kỹ năng lái xe trên cao tốc: Cần đào tạo bài bản và bắt buộc

Kỹ năng lái xe trên cao tốc: Cần đào tạo bài bản và bắt buộc

Sau khi liên tiếp xảy ra các vụ TNGT nghiêm trọng, mới đây Cục Đường bộ Việt Nam đã yêu cầu các Sở GTVT chỉ đạo các cơ sở đào tạo lái xe chú trọng giảng dạy kỹ năng lái xe trên cao tốc, đặc biệt là cao tốc phân kỳ đầu tư.

Hoang mang vì đèn tín hiệu giao thông

Hoang mang vì đèn tín hiệu giao thông

Gần 3 tháng nay, trên tuyến Quốc lộ 1, đoạn gần cầu Rạch Chiếc, hướng từ thị trấn Cái Tắc, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang đến thành phố Cần Thơ xuất hiện một trụ đèn tín hiệu giao thông ở vị trí chỉ một con đường thẳng. Chính điều này đã khiến nhiều người cảm thấy khó hiểu.

// //