Thu thuế bán hàng trên Facebook: Còn nhiều tranh cãi

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Nhiều năm trở lại đây, thương mại điện tử, kinh doanh qua mạg xã hội như Facebook, Zalo không chỉ là kênh giao tiếp mà còn là kênh mua bán hàng hóa, dịch vụ rất phổ biến. Chỉ cầ vài hình ảnh, video clip và thông tin sản phẩm dịch vụ là người bán đã có thể xác lập được hình thức giao dịch, mua bán nhanh chóng, thuận tiện. Đây được coi là hình thức kinh doanh, giao dịch kiệm được nhiều chi phí đầu tư do không cần thuê mặt bằng và cũng chưa bị ràng buộc nghĩa vụ nộp thuế.

Theo quy định của Luật về kinh doanh qua sàn giao dịch điện tử, các cá nhân, doanh nghiệp phải đăng ký kinh doanh, để ngành thuế có cơ sở quản lý, giám sát hoạt động bán hàng, thu thuế. Tuy nhiên, với hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trên nền tảng công nghệ, việc kiểm soát thu nhập cũng như đánh thuế không dễ dàng bởi, những đối tượng này không bắt buộc phải đăng ký kinh doanh.

Các cá nhân có thể cùng lúc lập nhiều tài khoản Facebook, nhiều giao dịch lại thanh toán bằng tiền mặt, cơ chế chính sách thu thuế đối với các hoạt động kinh doanh qua mạng xã hội chưa hoàn chỉnh là những trở ngại lớn khiến hình thức thu thuế vẫn chủ yếu là tổ chức, cá nhân tự khai, tự tính và tự nộp nên tỷ lệ tự nguyên không cao và gây bất bình đẳng trong chính sách thuế.

Quản lý và thu được thuế bán hàng qua mạng xã hội là việc không đơn giản Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Để triển khai việc thu thuế đối với tổ chức, cá nhân có hoạt động mua, bán, quảng cáo hàng hóa, dịch vụ qua các website, mạng xã hội như Facebook, Zalo, Instagram… đạt hiệu quả, tăng cường công tác quản lý, chống thất thu ngân sách Nhà nước, ngày 16/6/2017 Tổng cục thuế đã có công văn số 2623 để tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử. Theo đó, công văn đã hướng dẫn rõ hơn về nghĩa vụ nộp thuế của loại hình kinh doanh này đối với từng đối tượng. Ngưỡng doanh thu mà cá nhân, tổ chức có nghĩa vụ phải kê khai, nộp thuế Giá trị gia tăng, thuế Thu nhập doanh nghiệp là 100 triệu đồng/năm trở lên.

Hiện nay, Cục Thuế TP.HCM và Hà Nội đã lọc ra 27.000 tài khoản có hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trên mạng xã hội, website được để mời tới cơ quan thuế hướng dẫn kê khai thuế trong đó Cục Thuế TP.HCM lọc ra 13.469 tài khoản Facebook, website. Cục Thuế TP Hà Nội gửi thông báo tới 13.422 chủ tài khoản Facebook. Mới đây, khi nhận được tin nhắn thông báo đăng ký và kê khai thuế, một chủ tài khoản facebook bán hàng mỹ phẩm online tại quận Long Biên, Hà Nội cho biết sẽ sẵn sàng tuân thủ theo quy định để kinh doanh đúng pháp luật song cần có sự công bằng với mọi đối tượng kinh doanh:

Theo tôi, nhiều người bán hàng trên Facebook nhưng ở quy mô nhỏ lẻ. Nếu thu thuế, không hiểu sẽ thu thế nào, kiểm tra ra sao, vì mỗi người có thể tạo ra nhiều trang cá nhân để kinh doanh. Nếu phải tự kê khai thuế và tự tính, thì sẽ có người kê khai không đầy đủ để tránh phải nộp vụ thuế. Nên cần có công cụ rà soát chặt chẽ để không bỏ qua, bỏ sót, tránh gây thiếu công bằng giữa các cá nhân, cơ sở kinh doanh.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, cơ sở để cơ quan thuế xác định được các giao dịch kinh doanh trên mạng xã hội facebook, zalo… bán hàng chủ yếu là qua các tin nhắn, lời bình luận. Ngoài ra, mặc dù các trang facebook có xác lập kinh doanh trên tài khoản nhưng chưa chắc họ đã có giao dịch thành công. Việc kinh doanh trên facebook cũng hiếm khi có hóa đơn, chứng từ giao dịch của người mua và người bán. Cho nên, dù cơ quan thuế phải mời họ lên làm việc và kê khai theo quy định của luật thuế thì cũng khó xác định mức độ doanh thu là bao nhiêu để áp dụng biểu thuế một cách chính xác.

Về những khó khăn trong việc thu thuế đối với việc bán hàng qua mạng và facebook, bà Lê Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Thuế TPHCM cho biết, có nhiều nhiều địa chỉ trên facebook không phải là địa chỉ thật nên khó mời cá nhân, tổ chức lên làm việc. Mặc dù Cục thuế TPHCM đã lọc ra những tài khoản kinh doanh trên facebook chưa đăng ký nộp thuế để mời chủ tài khoản đến làm việc song không ít cơ sở kinh doanh đã tìm cách thoái thác với lý do chỉ làm ăn buôn bán nhỏ lẻ và có doanh thu không lớn. Để tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh thương mại điện tử và mạng xã hội, Cục thuế đã soạn thảo kế hoạch phối hợp đồng bộ với các đơn vị như Bộ Thông tin - Truyền thông, Sở Thông tin - truyền thông thành phố, Bộ Công thương, Sở Công thương thành phố, các đơn kinh doanh giao nhận hàng hóa để xác nhận hợp đồng giao nhận hàng hóa. Đối với những trường hợp chây ì hay né tránh, cơ quan thuế sẽ phối hợp với các cơ quan, ban, ngành thực hiện kiểm tra tại nơi cư trú và xử phạt hành chính hành vi không đăng ký, kê khai nộp thuế. Ngoài facebook, cơ quan thuế cũng sẽ kiểm tra việc bán hàng trên các trang mạng xã hội khác, như zalo chẳng hạn:

Khi chúng tôi gửi thư mời, các cá nhân lên làm việc và xác định kê khai nộp thuế thì chúng tôi để cho họ kê khai thuế bình thường. Còn các nhân không lên làm việc thì chúng tôi sẽ cử các bộ thuế xuống nơi cư trú để xác minh và chúng tôi sẽ làm điểm một một số trường hợp để xác định doanh thu thực tế của các cá nhân đã kinh doanh qua facebook để trên cơ sở đó động viên, khuyến khích họ kê khai trung thực hơn. Vì nếu chúng tôi muốn làm thì sẽ làm ra doanh thu thực tế. Nếu họ không hợp tác thì chúng tôi sẽ xử lý họ theo quy định pháp luật thuế hoặc báo cho Sở Kế hoạch - Đầu tư và phòng kinh tế quận, huyện xử phạt hành chính.

Việt Nam hiện có tới 35 triệu người dùng Facebook hoạt động hàng tháng. Sự bùng nổ của mạng xã hội kéo theo những hình thức kinh doanh mới. Việc thu thuế hoạt động kinh doanh thương mại điện tử như Facebook là cần thiết và có cơ sở. Để làm được điều này, chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, cần có động thái phối hợp với các chủ mạng xã hội, website, sàn giao dịch điện tử để quản lý từ gốc đối với hoạt động giao dịch, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trên nền tảng công nghệ:

Thu thuế qua Facebook khó nhưng không vì thế mà không làm. Trước hết, phải có quy định pháp luật, định nghĩa rõ mua bán dưới hình thức nào phải đóng thuế. Từ đó tìm công cụ để quản lý. Chính phủ cũng có thể làm việc với Facebook để kiểm soát hoạt động kinh doanh bán hàng trên đó. Trên nguyên tắc các giao dịch có thu nhập ở mức nào là phải chịu thuế, ở mức nào đó thì được miễn thuế.