Thái độ của lái xe với hành khách thời cạnh tranh bằng công nghệ

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ sẽ giúp cho xe buýt gần gũi hơn và là sự lựa chọn hàng đầu của người dân - Ảnh minh họa (Hà Nội mới)

Thời đại công nghệ đang có tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó đặc biệt phải kể đến hoạt động vận tải. Với việc ra đời các dịch vụ đặt xe mới qua ứng dụng công nghệ, các loại hình vận tải truyền thống như xe buýt, taxi, xe ôm, vận tải khách đều chịu sự cạnh tranh lớn. Trong bối cảnh đó, văn hóa giao thông và thái độ, ứng xử của lái xe, nhân viên phục vụ đối với hành khách được cho là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng để kéo lại thị phần vận tải.

Phát triển hệ thống vận tải như thế nào cho đúng hướng lại không phải là một điều đơn giản, đặc biệt là khi cả 5 yếu tố cấu thành chất lượng dịch vụ vận tải nước ta là: chất lượng mạng lưới tuyến; chất lượng hạ tầng; chất lượng đoàn phương tiện; chất lượng đội ngũ lái phụ xe; chất lượng kiểm soát - điều hành đều còn bộc lộ những hạn chế.

Nói riêng về vận tải xe buýt, mặc dù đã được cải thiện hơn so với thời gian trước, nhưng hệ thống này vẫn còn chưa thực sự chuyên nghiệp ở nước ta, đặc biệt là tại các đô thị lớn. Hoạt động xe buýt cũng bị hạn chế rất nhiều trong bối cảnh hạ tầng giao thông còn thiếu thốn và chưa đồng bộ, khiến người tham gia giao thông còn gặp nhiều khó khăn khi sử dụng dịch vụ. Mặt khác, chất lượng đoàn phương tiện và đội ngũ cán bộ công nhân viên cũng chưa được đồng đều giữa các doanh nghiệp hoạt động buýt nói chung và trong bản thân từng doanh nghiệp nói riêng. Ngoài ra, trong nhiều trường hợp va chạm, tai nạn giao thông, chính sự thiếu và yếu trong kiến thức, kỹ năng và văn hóa khi tham gia giao thông đã khiến người lái xe chủ quan, vi phạm các nguyên tắc, luật lệ giao thông, hành xử chưa có văn hóa, gây các hậu quả, hệ lụy xấu trong xã hội.

Trong khi đó, đối với vận tải hành khách, những vi phạm về kinh doanh, thúc ép lộ trình vẫn còn xảy ra. Thêm vào đó, cung cách phục vụ của một bộ phận lái xe và nhân viên bán vé vẫn còn gây bức xúc cho hành khách sử dụng và cả những người tham gia giao thông trên đường. Ngoài ra, một số lái xe còn có tinh thần trách nhiệm chưa tốt; tham gia giao thông một cách chưa có văn hóa như: điều khiển phương tiện dừng đỗ không đúng nơi quy định, vi phạm về tốc độ, lưu thông không đúng phần đường, tranh giành, nhồi nhét hành khách. Đây cũng là một trong những nguyên nhân của nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng trong thời gian qua. Điều này cho thấy, công tác quản lý, điều hành của một số doanh nghiệp còn bị buông lỏng,

Ở khía cạnh khác, vận tải taxi được xem là loại hình được siết chặt chất lượng dịch vụ và phẩm chất người lái. Tuy nhiên thực tế vẫn cho thấy, tình trạng lái xe taxi dừng đỗ sai quy định, tranh giành khách, chạy sai cung đường, ứng xử chưa có văn hóa với hành khách còn xảy ra. Trong khi đó, tình hình này được đánh giá là phức tạp trong vận tải hành khách bằng xe hai bánh, hay còn gọi là xe ôm. Loại hình này chủ yếu vận hành theo hình thức tư nhân, thiếu sự quản lý về chất lượng và cung cách phục vụ, dẫn đến những bức xúc trong hành khách.

Những bất cập nêu trên có trách nhiệm rất lớn của người cầm lái. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận một cách khách quan rằng, trong nhiều trường hợp, những hạn chế về chất lượng phục vụ và ý thức tham gia giao thông của lái, phụ xe cũng bắt nguồn từ những nguyên nhân bên ngoài. Không ít lần, lái xe cũng là nạn nhân khi gặp phải những trường hợp tham gia giao thông thiếu ý thức, đi sai làn đường, vi phạm quy tắc, tín hiệu giao thông, phóng nhanh, vượt ẩu. Điều này đã ảnh hưởng ít nhiều đến những hành vi, ứng xử của lái xe khi có va chạm, tai nạn giao thông xảy ra.

Chia sẻ với phóng viên kênh VOV giao thông quốc gia, anh Nguyễn Đức Nam, một lái xe buýt của Xí nghiệp xe buýt Thăng Long, Hà Nội cho biết: “Ngành nghề của xe buýt thì rất phức tạp trên đường, bởi mình là một phương tiện rất lớn. Người ta nói rằng phương tiện lớn này là làm ùn tắc giao thông, nhưng thực tế, mình là phương tiện để góp phần làm giảm ùn tắc giao thông. Những người đi xe buýt mới hiểu được người lái xe buýt rất vất vả, có nhiều tình huống phải xử lý, nếu không có kinh nghiệm thì rất sợ. Thực sự một nhân viên mới đến xí nghiệp phải trải qua thời gian học rất dài, sau đó phải đi bổ túc trên tuyến”.

Anh Nguyễn Đức Nam nói:

Phụ xe niềm nở, nhiệt tình giúp hành khách đưa đồ lên xe trên một tuyến buýt chất lượng cao ở Hà Nội - Ảnh minh họa Dân Việt

Ngoài ra, theo nhận định của Hiệp hội vận tải các địa phương, chất lượng của đội ngũ lái xe nước ta chưa đáp ứng được kỳ vọng còn có trách nhiệm rất lớn của các doanh nghiệp vận tải. Thực tế cho thấy, bên cạnh các đơn vị đang cố gắng hoàn thiện quy trình quản lý, nâng cao năng lực kinh doanh và tuân thủ các quy định pháp luật thì vẫn còn một bộ phận doanh nghiệp kinh doanh theo kiểu khoán trắng. Một số doanh nghiệp còn thiếu các trách nhiệm liên quan, từ việc thực hiện các quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh vận tải, cũng như công tác duy tu, bảo dưỡng và sử dụng phương tiện. Điều này dẫn đến nhiều hệ lụy nảy sinh, đặc biệt là khi có tai nạn giao thông xảy ra.

Do đó, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đánh giá, doanh nghiệp vận tải là mấu chốt để đảm bảo tiêu chuẩn và chất lượng của người lái. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta không nên quá dồn trách nhiệm vào người lái xe mà phải tìm ra các nguyên nhân khác nữa để khắc phục. Quan điểm của chúng tôi rõ ràng là phải làm sao tạo điều kiện để người lái xe yêu ngành, yêu nghề, hăng say cố gắng vươn lên, còn nếu cái gì cũng dồn cho họ toàn tội lỗi, còn cố gắng của họ không được ghi nhận thì đội ngũ lái xe rất thiệt thòi, đồng thời cũng làm cho tình hình vận tải xấu đi đối với đối tượng này vì tất cả đều vì con người”.

Ông Nguyễn Văn Thanh cho biết:

Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cũng cho rằng, dù bắt nguồn từ bất cứ nguyên nhân nào, những hạn chế trong thái độ ứng xử với hành khách và văn hóa tham giao thông của lái phụ xe cũng cần phải được loại bỏ. Điều này nhằm từng nước đưa hoạt động vận tải nước ta từng bước tiến tới trình độ chuyên nghiệp và văn minh.

Phóng viên đã thực hiện phỏng vấn người dân, để tìm hiểu đánh giá của họ đối với thực tế nêu trên và những kỳ vọng của họ đối với việc nâng cao năng lực, phẩm chất lái phụ xe. Các ý kiến cho biết: “Tôi là người thường xuyên đi các phương tiện taxi, grab, uber nhưng tôi đánh giá tinh thần, thái độ phục vụ, đạo đức nghề nghiệp của lái xe grab rất tốt. Họ rất biết chăm sóc khách hàng của mình và tôi nghĩ đấy là cái tốt. Không chỉ ở một số hãng, việc này chúng ta cần tuyên truyền để nhân rộng đạo đức nghề nghiệp, cũng như ứng xử nhân văn, văn hóa đối với người tham gia giao thông, trong đó đặc biệt là những người làm nghề dịch vụ này thì sẽ tốt hơn cho cả hai phía”. Một người khác chia sẻ:’Đạo đức người lái xe thì mình phải học thêm trường đời nhiều nữa chứ không chỉ học trong trường. Nếu người lái xe giao thông không thực hiện đầy đủ các biện pháp an toàn thì sẽ xảy ra những hậu quả không lường hết được’.

Nghe các ý kiến tại đây:

Như vậy, về phía hành khách sử dụng dịch vụ, họ đều bày tỏ mong muốn chất lượng dịch vụ vận tải, đặc biệt là thái độ, đạo đức người lái xe, nhân viên phục vụ trên xe sẽ ngày càng được cải thiện theo hướng văn minh hơn. Điều này nhằm đưa hoạt động vận tải từng bước tiến tới chuyên nghiệp hóa và tạo sự cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động giao thông.

Nhiều ý kiến cho rằng, để chung tay xây dựng nếp sống văn hóa giao thông, đã đến lúc, chúng ta phải tiến tới đẩy mạnh việc thực hiện quy định và kiểm tra chặt chẽ đầu vào đối với học viên theo học lái xe. Bên cạnh đó, các cơ sở đào tạo phải chú trọng đến đổi mới nội dung giảng dạy cho phù hợp với quy định của bộ Giao thông vận tải và bộ Giáo dục Đào tạo; đồng thời phải nâng cao kỹ năng thực hành, tăng cường giáo dục văn hóa, đạo đức người lái xe cho học viên song song với việc đào tạo luật giao thông.

Ngoài ra, về phía các doanh nghiệp vận tải, các đơn vị này cần thường xuyên tuyên truyền, bổ túc tay lái cho đội ngũ lái xe, đồng thời thực hiện đổi mới cung cách phục vụ, nhằm nâng cao văn hóa, ứng xử, giao tiếp của lực lượng nhân viên xe buýt với hành khách và người tham gia giao thông khác; tiến tới cải thiện chất lượng dịch vụ của toàn hệ thống.

Trước tình hình này, Bộ GTVT đã giao Hiệp hội Vận tải ô tô VN chủ trì, phối hợp với các Sở GTVT tổ chức tập huấn, kiểm tra và cấp giấy chứng nhận đối với người điều hành vận tải, lái xe kinh doanh vận tải và nhân viên phục vụ trên xe.

Ông Nguyễn Hoàng Hải - Giám đốc Trung tâm Quản lý Điều hành giao thông đô thị Hà Nội cho biết: “Đối với xe buýt thì đã có văn bản chỉ đạo gửi đến các đơn vị là tập trung, tiếp tục tăng cường giáo dục đến lực lượng lái xe và đội ngũ nhân viên, đảm bảo vận hành an toàn trên hành lang thi công chật hẹp; đặc biệt là các điểm ra vào đón khách nhằm đảm bảo an toàn cho chính mình, hành khách của mình và hành khách đang cùng tham gia giao thông”.

Ông Nguyễn Hoàng Hải cho biết:

Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả của công tác quản lý đội ngũ lái xe từ phía doanh nghiệp vận tải, nhiều ý kiến đề xuất, trong thời gian tới, cơ quan quản lý nhà nước cần xem xét nghiên cứu xây dựng hồ sơ quản lý lái xe trên phạm vi toàn quốc. Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng cần có cơ chế để thúc đẩy sự tham gia tích cực hơn của các hội viên trong việc chấp hành các quy định chung. Đặc biệt, việc xây dựng các cơ chế ưu tiên cho các hội viên là cần thiết, tạo sự khác biệt giữa việc tham gia và không tham gia giữa các doanh nghiệp vận tải; từng bước thúc đẩy các doanh nghiệp thực hiện ngày càng tốt hơn các quy định của pháp luật. Có như vậy, hoạt động vận tải mới thực sự phát huy được hiệu quả, đem lại niềm tin trong nhân dân.