Thác Bản Giốc hai mùa biến ảo

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

(Bài viết của tác giả Vương Tâm, báo Văn nghệ Công an)

Nếu ai có dịp lên huyện Trùng Khánh (Cao Bằng), hẳn sẽ đồng cảm với nhận định, cứ giơ đại máy ảnh lên chụp là được ngay một cảnh đẹp. Đặc biệt, khi đi dọc những tuyến đường dẫn tới miền biên viễn cực đông Bắc, nơi có kỳ quan Bản Giốc, du khách sẽ đi hết từ bất ngờ này đến ngạc nhiên khác.

Thác Bản Giốc

Quây Sơn là con sông có dòng chảy khá kỳ lạ. Nó xuất phát từ hàng trăm ngọn suối từ huyện Tĩnh Tây, bên Trung Quốc dồn về thành dòng sông lớn trên biên giới, đổ ngay vào xã Ngọc Côn, huyện Trùng Khánh, Cao Bằng. Từ đây dòng sông chảy qua ba xã của Trùng Khánh (dài khoảng 30km); nhưng khi đến xã Đạm Thủy đột ngột bị đứt gãy độ cao, dòng nước trở thành đập tràn dữ dội, tạo nên kỳ quan thác Bản Giốc, ngay sát biên giới hai nước Trung Quốc và Việt Nam.

Tiếp tục, sông Quây Sơn chảy về tận xã Lý Quốc, huyện Hạ Lang (dài chừng 20km) và trở thành dòng sông biên giới chính thức của hai nước. Nhưng thú vị hơn nữa, khi chảy đến gần cuối xã Lý Quốc, dòng Quây Sơn quay ngoắt về phía Tây Bắc, chảy ngược về đất Trung Quốc, rồi nhập vào sông lớn, xuôi về biển Đông.

Chính sự hụt hẫng của dãy núi đá vôi dọc đường biên đã làm đôi bờ sông Quây Sơn bị tan vỡ, đứt gãy, tạo nên dòng chảy dốc, từ độ cao hơn 50 mét, đổ xuống thành thác Bản Giốc mãnh liệt, bọt tung trắng xóa cả một vùng non nước rộng chừng ba trăm mét. Mỗi buổi sớm, khi nắng chiếu rọi bao giờ bụi nước cũng quầng lên hình ảnh cầu vồng bảy sắc. Người đứng cách mấy trăm mét vẫn thấy mát lạnh da thịt. Kèm với đó là những cơn gió rừng cũng đổ xuống.

Những đợt nước về vào mùa thu, thác trở nên hùng vĩ, cuồn cuộn nước bay mù mịt. Từng đợt sóng trào, tựa sóng gầm trời đất bao la va đập vách núi, ngang tàng mãnh liệt. Đúng như cố thi sĩ Hoàng Trung Thông đã từng viết từ năm 1961, với hình ảnh miêu tả: "Đây trời nghiêng sóng trào nước đổ/ Đây mưa phun khói tỏa ngày đêm/ Đây bảy sắc cầu vồng bay múa/ Khi ngày về núi đỡ mặt trời lên".

Những người dân Bản Giốc, xã Đạm Thủy nơi đây không ai không nhớ đến câu chuyện cổ tích kể về vẻ đẹp khi hùng tráng, khi mỹ lệ của thác Bản Giốc. Đó là tình sử bi thương của đôi trai gái Tày. Cô gái Tày xinh đẹp có một mối tình say đắm với người mình yêu từ thuở ban đầu. Không ngờ, một hoàng tử đem lòng yêu thương và tỏ tình tha thiết, nhưng đã bị người đẹp từ chối. Hoàng tử tức giận cho người bắt cô gái xinh đẹp về cung giam lại.

Trong một đêm trăng sáng, cô gái đã được người yêu của mình tìm cách cứu thoát, cùng nhau bỏ chạy. Những bước chân hối hả trên đường chạy trốn, mấy ngày mấy đêm liền, đã làm hai người kiệt sức gục xuống, khi về đến bản Giốc. Hai người đã nắm tay và nhìn nhau, mỉm cười đến hơi thở cuối cùng, trong một đêm mưa gió. Bão rừng. Gió rít từng cơn. Nước ngập cuồn cuộn thành dòng thác lũ trôi về tận cuối trời. Một cơn đại hồng thủy dâng trào chôn vùi xác hai người trong đêm tối. Đến khi mưa tạnh, dân làng thấy xuất hiện hai ngọn thác lớn, tựa chàng trai dang rộng cánh tay đón chờ người yêu trở về. Đó chính là thác Bản Giốc.

Ông trời đã định hai mùa yêu thương cho con thác, với hình ảnh chàng trai dũng mãnh từ tháng 6 đến tháng 10 khi lũ cuồn cuộn sóng trào; và sắc thái dịu dàng, mỹ lệ cho cô gái xinh đẹp từ tháng 11 đến tháng 5, khi tiết xuân còn êm đềm trôi trên con sông Quây. Phía bên kia biên giới, sông Quây Sơn cũng được phân chia theo quy định, tính từ tim ba tầng thác ở giữa dòng chảy. Vẻ đẹp rực rỡ của thác Bản Giốc như một món quà của thiên nhiên ban tặng cho cả hai bản giáp bên sông cùng chiêm ngưỡng và bảo vệ ngày đêm.

Nỗi niềm ấy cũng đã được Hoàng Trung Thông thể hiện: "Bản Giốc đó một chuỗi cười vô tận./Khéo dành riêng hai nước nghe chung/ Bản Giốc đó dải lụa trời phơi nắng/ Khéo dành riêng hai nước cùng trông" (Thác Bản Giốc). Thật tự hào với ngọn thác xứng danh đệ nhất cùng của hai nước. Thác Bản Giốc đứng hàng thứ tư trên thế giới, với vẻ đẹp hùng vĩ, lung linh và kỳ ảo quanh năm.

Một nông dân Tày

Chúng tôi theo sự gợi ý của một bạn trẻ, cùng leo lên đỉnh thác, để chụp ảnh từ trên xuống. Bất ngờ, hoàng hôn khuất dần phía sau đỉnh núi, những cánh chim dập dìu lượn về tổ. Một bạn trẻ liên tục chụp ghi lại những ánh đỏ hoàng hôn trên dòng sông Quây. Đúng là trước khi gấp khúc đổ thành thác, dòng nước cuộn trôi khá dữ dội, muốn cuốn phăng đi mọi vật cản. Có ai đó chợt reo lên khi thấy mảnh trăng tròn xuất hiện. Màu sắc mùa thu vẫn còn vương lại sau rằm tháng tám. Người dẫn đường nói, đó chính là vẻ đẹp lung linh nhất của thác Bản Giốc vào những đêm trăng sáng.

Cô chỉ về bãi cỏ bên bờ sông trước mặt rồi kể, nhiều đội văn nghệ đã từng biểu diễn, phục vụ du khách nghỉ lại qua đêm nơi đây. Đặc biệt trong những đêm có trăng, các nghệ sĩ bao giờ cũng hát bài "Ánh trăng Bản Giốc", với giai điệu dịu dàng, ngọt ngào.

Đúng lúc đó, cô bất điện thoại cho chúng tôi nghe bản nhạc quen thuộc: "Mời anh lên Cao Bằng. Về Bản Giốc chơi trăng. Mời anh lên Cao Bằng. Nghe đàn tính kể rằng. Có một đêm chị Hằng đã xuống đây chơi. Các nàng tiên cùng chị Hằng tắm suối trong xanh…". Tôi nghe như thấy mình trôi trong ánh trăng dát vàng trên mặt sông. Tiếng đàn tính ngọt ngào, đằm thắm như nụ cười của cô gái Tày trao cho người yêu, trong đêm mưa gió ngày nào…

Những điểm du lịch nổi tiếng tại Cao Bằng

Những năm gần đây, Cao Bằng là vùng đất được nhiều người đam mê du lịch lựa chọn cho những chuyến đi. Nơi đây không chỉ thu hút bởi những thắng cảnh hùng vĩ, mà còn nhờ những địa danh mang tính lịch sử như hang Pác Bó, suối Lê-nin. 

Động Ngườm Ngao

Địa điểm đầu tiên chúng tôi muốn giới thiệu với các bạn là Động Ngườm Ngao, một động lớn được hình thành từ sự phong hoá lâu đời của đá vôi. Ngườm Ngao (tiếng dân tộc Tày có nghĩa là hang Cọp hay còn gọi “hang giữa thung lũng đá”) do người dân địa phương phát hiện năm 1921. Động Ngườm Ngao có chiều dài hơn 2 cây số, gồm 3 cửa chính: cửa Ngườm Lồm quanh năm mát lạnh nằm ẩn mình dưới những khối đá dưới chân núi; cửa Ngườm Ngao cách chân núi vài trăm bậc thang và cửa Bản Thuôn phía sau núi, kề cận bản Thuôn của người Tày.

Vòm động liên tục khép lại rồi lại mở ra, tạo cho người xem một sự thích thú bất ngờ. Nhũ đá mọc từ dưới lên, thả từ trên xuống, nhũ thẳng đứng, nhũ to, nhũ nhỏ… tất cả đan xen tạo thành một mê cung kỳ diệu.

Thuộc địa phận xã Quốc Toản, huyện Trà Lĩnh, tỉnh Cao Bằng, ở độ cao hàng nghìn mét so với mặt biển, hồ Thang Hen là một hồ đẹp trong số 36 hồ nằm ở trên núi của nước ta. Nằm ở giữa một vùng núi non và màu xanh của cây vươn mình trên các vách đá cheo leo soi bóng xuống mặt nước trong, uốn lượn theo dòng mũng mấp mô những mỏ đá ngầm, Hồ Thang Hen có hình thoi, rộng khoảng 300m, dài hơn 1 cây số. Phía đầu nguồn là một hang rộng, từ trong hang nguồn nước chảy ra suốt ngày đêm.

Đặc biệt nước hồ Thang Hen hàng ngày lại có hai đợt “thủy triều” lên và xuống. Vào mùa lũ, trong khi các hồ khác nước đỏ lựng thì nước hồ Thang Hen vẫn luôn trong xanh. Mùa cạn nước sâu chừng 10m. Gần hồ Thang Hen còn có hồ Thăng Luông, giữa hồ nhô lên một quả núi phong cảnh rất ngoạn mục.

Khu di tích Pác Bó

Khu di tích Pác Bó là một khu di tích lịch sử cách mạng quốc gia – đặc biệt của Việt Nam, thuộc bản Pác Bó, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, cách thành phố Cao Bằng 55 km về phía Bắc. Khu di tích bao gồm: nhà tưởng niệm Bác Hồ, hang Cốc Pó (tên địa phương có nghĩa là “đầu nguồn”), hang Lũng Lạn, hang Ngườm Vài, suối Lê nin, bàn đá nơi Bác Hồ làm việc, nền nhà ông Lý Quốc Súng, nền nhà ông La Thành…

Du khách tới đây sẽ được tìm hiểu về những sự kiện, cột mốc lịch sử trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, đồng thời cảm nhận được lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước và tri ân với những bậc tiền nhân.

Chùa Phật tích Trúc Lâm Bản Giốc được xây dựng khang trang trên ngọn núi Phia Nhằm, xã Đàm Thủy (Trùng Khánh), cách thác Bản Giốc khoảng 500m. Chùa được xây dựng theo lối kiến trúc thuần Việt, gồm các hạng mục: Cổng tam quan, lầu chuông, lầu trống, bia đá và tam bảo, nhà thờ Tổ, nhà thờ Mẫu, đền thờ các anh hùng dân tộc, Nam Việt Triệu Tổ Hùng Vương các đời, nhà khách cùng các hạng mục cảnh quan phụ trợ. Chùa Phật tích Trúc Lâm Bản Giốc có tầm quan trọng trong việc phát triển Khu du lịch thác Bản Giốc thành Khu du lịch trọng điểm quốc gia.

Chùa có khung cảnh thanh tịnh giữa núi non, sông nước hùng vĩ, phù hợp với những du khách thích sự trầm lắng, yên bình.

Nghe toàn bộ chương trình tại đây: