Những giải pháp thông minh cho giao thông Hà Nội và đề xuất trong thời gian tới

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Tình trạng ùn tắc giao thông vẫn diễn ra thường xuyên, nhất là trong giờ cao điểm (Ảnh: Nhân Trần)

Sau 7 tháng triển khai thí điểm ứng dụng tìm kiếm và trông giữ ô tô trên thiết bị di động trên 2 tuyến phố Lý Thường Kiệt và Trần Hưng Đạo, từ ngày 1/1/2018, TP. Hà Nội đã tiến hành nhân rộng mô hình này ra địa bàn 9 quận: Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Ba Đình, Tây Hồ, Thanh Xuân, Nam Từ Liêm, Long Biên và Cầu Giấy.

Đơn vị đầu tiên triển khai iParking trên địa bàn Thủ đô là Công ty TNHH Một thành viên Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội với 151 điểm trông giữ với tổng diện tích hơn 84.000m2, đáp ứng nhu cầu đỗ xe cho hơn 4.500 ô tô các loại. Theo đó, lái xe, chủ xe chỉ cần truy cập phần mềm để biết những chỗ còn trống trên toàn bộ các điểm trông giữ để đăng ký, tránh tình trạng phải chạy lòng vòng tìm chỗ đỗ như trước đây. Chúng tôi đã ghi nhận ý kiến của một số người tham gia giao thông khi gửi xe theo hình thức này:

# Tôi thấy dịch vụ này rất tiện lợi. Bởi vì không cần chạy lòng vòng trên phố, tôi chỉ cần tra trên điện thoại là biết ngay điểm nào có thể dừng đỗ để gửi xe được, nên công nghệ này rất thuận lợi cho công việc của tôi.

# Trước đây mỗi lần vào các phố trung tâm, tôi luôn lo lắng vì không có chỗ gửi xe. Bây giờ chỉ cần qua điện thoại di động, tôi hoàn toàn có thể biết điểm nào còn chỗ trống để gửi, không phải lo chạy lòng vòng trên phố như trước nữa

# Gửi xe theo hình thức này rất thuận tiện. chỉ cần lướt điện thoại là biết cần đến đâu để gửi. Việc thanh toán cũng rất đơn giản, chỉ cần nhắn tin là đã hoàn thành việc thanh toán, rất thuận lợi.

Đại diện lãnh đạo Sở GTVT cũng cho hay, kết quả thí điểm trông giữ phương tiện bằng công nghệ Iparking trên 2 tuyến phố Lý Thường Kiệt và Trần Hưng Đạo cũng cho thấy, sau khi ứng dụng công nghệ Iparking, năng suất trông giữ đã tăng khoảng 33%. Điều này cho thấy, việc trông giữ phương tiện bằng công nghệ Iparking với giá lũy tiến theo giờ đã bước đầu đạt được hiệu quả nhất định, và năng suất đỗ xe tại các điểm này đã nâng lên đáng kể, góp phần cải thiện tình trạng ùn tắc giao thông trên địa bàn.

Cùng với việc mở rộng địa bàn trông giữ phương tiện theo công nghệ Iparking, UBND TP. Hà Nội cũng thống nhất với đề xuất của Sở GTVT Hà Nội, giao cho Tổng công ty vận tải Hà Nội thực hiện việc lắp đặt thẻ vé điện tử trên toàn bộ mạng lưới xe buýt của Thủ đô.

Ông Vũ Văn Viện, giám đốc Sở GTVT Hà Nội cho biết, chủ trương của TP. Hà Nội là sử dụng hệ thống thẻ vé công cộng liên thông trên tất cả hệ thống giao thông công cộng. Hiện TP. Hà Nội đã giao cho tổng công ty vận tải Hà Nội thực hiện trước trên hệ thống xe buýt. Để triển khai rộng rãi trên toàn hệ thống sẽ thí điểm trên hệ thống xe buýt nhanh BRT.

Ông Viện nói: "Khi đầu tư hệ thống BRT thì có hệ thống thẻ vé điện tử rồi. Tuy nhiên do bất cập về thời gian nên chúng ta chưa hoàn thiện được gói thẻ vé này. Do vậy giờ tiếp tục giao cho tổng công ty vận tải Hà Nội tiếp tục hoàn thiện hệ thống thẻ vé BRT trên nền để làm sao chúng ta phát triển lên để sau này sử dụng trên toàn bộ hệ thống xe buýt."

Lãnh đạo Sở GTVT Hà Nội cũng cho biết, từ tháng 9 hoặc tháng 10 tới, việc sử dụng thẻ vé điện tử sẽ được thí điểm áp dụng trên hệ thống BRT. Trên cơ sở kết quả thực hiện trên hệ thống xe buýt nhanh BRT, mở rộng áp dụng trên toàn mạng lưới xe buýt, việc sử dụng thẻ vé điện tử cũng được tích hợp trên toàn bộ hệ thống giao thông công cộng, như tàu điện trên cao, đường sắt đô thị…

Ông Vũ Văn Viện cho biết thêm: "Khi hệ thống tàu điện trên cao được chuyển giao cho Hà nội và đi vào sử dụng thì hệ thống thẻ vé điện tử của xe buýt có thể liên thông với hệ thống của đường sắt trên cao để giúp cho người tham gia giao thông một cách thuận tiện nhất khi sử dụng các phương tiện giao thông kết nối được thuận tiện."

Dẫn kinh nghiệm triển khai thẻ vé điện tử trên tuyến xe buýt số 06 (Giáp Bát – Cầu Giẽ) tiến hành năm 2014, ông Nguyễn Hoàng Hải, giám đốc Trung tâm điều hành giao thông đô thị Hà Nội cho biết, việc sử dụng thẻ vé điện tử góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách sử dụng xe buýt, quản lý chặt chẽ kinh phí trợ giá của thành phố.

>>> Tác động của các dự án BOT, nhìn từ chính sách

Với dự án lắp đặt thẻ vé điện tử trên toàn mạng lưới xe buýt, theo ông Nguyễn Hoàng Hải, hiện Thành phố đã giao cho Tập đoàn Viettel và Tổng công ty vận tải Hà Nội thực hiện. Hiện nay liên danh này đang chuẩn bị phương án triển khai theo từng bước, trước mắt sẽ thí điểm ở trên tuyến xe buýt nhanh BRT.  

Theo kết quả nghiên cứu ban đầu, chỉ cần chạm hoặc gần để thẻ tiếp xúc với các đầu đọc ở nhà ga, nhà chờ là hệ thống sẽ tự nhận, tối giản mọi thao tác cho hành khách. Với lượng hành khách khoảng 13.000 lượt/ngày như hiện nay, tuyến buýt BRT 01 sẽ cần khoảng 4.000 - 6.000 thẻ.

Ông Hải nói: "Theo đúng tiến độ do liên danh này đặt ra trong giai đoạn 2018 chúng ta sẽ có thẻ vé trên BRT và sau năm 2019 trở đi chúng ta có thể có được triển khai trên toàn mạng lưới xe buýt của thành phố."

Đặc biệt, từ tháng 3/2016, Công an TP. Hà Nội đã đưa vào sử dụng hệ thống camera giám sát giao thông, xử phạt các hành vi vi phạm trong lĩnh vực trật tự an toàn giao thông qua hình ảnh thu được từ hệ thống camera này.

Đánh giá về hệ thống camera giám sát giao thông, thiếu tá Nguyễn Mạnh Hùng, Phó trưởng Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội cho biết, trong số 360 camera được lắp đặt trên địa bàn Hà Nội, có gần 100 camera có khả năng tự động phát hiện, lưu trữ và truyền tín hiệu vi phạm về Đội chỉ huy giao thông và điều khiển đèn tín hiệu giao thông (Phòng CSGT Hà Nội).

Cần có những giải pháp thông minh để giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông trên địa bàn (Ảnh: Nhân Trần)

Căn cứ vào hình ảnh, dữ liệu camera giám sát ghi lại, các chiến sĩ CSGT sẽ phân tích các lỗi, khu vực vi phạm để chuyển cho các Đội CSGT phụ trách địa bàn trực tiếp xử lý thông qua bộ đàm hoặc điện thoại di động. Trên cơ sở đó, lực lượng CSGT đang làm nhiệm vụ trên đường sẽ dừng phương tiện để xử lý.

Riêng năm 2017, qua hệ thống camera, Phòng CSGT công an TP. Hà Nội đã xử lý gần 7.000 trường hợp ô tô, mô tô vi phạm, trong đó có 63 ô tô biển xanh, 28 ô tô biển đỏ, gửi hơn 15.000 thông báo trích xuất phục vụ công tác điều tra, giải quyết TNGT. Đánh giá về hiệu quả của hệ thống này,

Thiếu tá Nguyễn Mạnh Hùng nói: "Ý thức của lái xe đã biến từ tự phát thành tự giác, trước kia có tình trạng điều khiển xe ngó trước nhìn sau, không thấy lực lượng chức năng làm nhiệm vụ thì có thể tranh thủ không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông, dừng đỗ trái quy định thì đến nay qua khảo sát của lực lượng chức năng, ý thức của người tham gia giao thông, đặc biệt của người điều khiển ô tô đã được cải thiện đáng kể."

Đại diện lãnh đạo Phòng CSGT Công an TP. Hà Nội cũng cho biết, từ hình ảnh, thông tin thu được qua camera, khi đoạn đường nào có lượng phương tiện tham gia giao thông quá tải, Phòng CSGT Công an TP. Hà Nội sẽ kiến nghị Sở GTVT tổ chức lại giao thông hoặc điều chỉnh luồng tuyến, điều chỉnh nhịp đèn cho phù hợp với thực tế.

Đánh giá hiệu quả của hệ thống camera giám sát giao thông của TP. Hà Nội, TS Trần Hữu Minh, Phó Chánh văn phòng UBATGTQG cho rằng, hệ thống này đã thực hiện tốt chức năng quan trọng nhất là dùng để giám sát giao thông, xử lý sự cố. Tuy vậy, để hướng tới quản lý giao thông thông minh, tăng cường việc kết nối thông tin từ các camera, từ đó chuyển tải thành các thông tin quan trọng giúp cơ quan chức năng tổ chức quản lý, điều hành GTVT thì hệ thống này chưa đạt được.

Dẫn chứng về điều này, TS Trần Hữu Minh cho biết, các quốc gia có điều kiện tương tự như nước ta như: Thái Lan, Hàn Quốc đều đã có những trung tâm xử lý thông tin về giao thông rất hiện đại, trong đó toàn bộ những thông tin trực tuyến của hệ thống camera được thu thập, từ đặc tính dòng giao thông, lưu lượng phương tiện… sau đó được chuyển về máy tính để phân tích xử lý thành những thông tin hữu ích cho nhà quản lý, cho người dân.

Ông Minh nói: "Tùy từng đối tượng mà các thông tin đó được phân cấp, phân quyền truy cập đến các đối tượng khác nhau. Điều đó rất tốt cho công tác quản lý, điều hành giao thông cũng như quyết định của người dân bởi vì khi tôi biết được khu vực đó ùn tắc thì tôi sẽ không đi đến hoặc tôi sẽ chọn một phương thức vận tải khác, tôi chọn tuyến khác. Tôi nghĩ đây là hướng mà chúng ta cần tham khảo để triển khai sớm."

Ông Hi-rô-ki Ta-na-ka, Chánh Văn phòng Trung tâm thông tin Giao thông Nhật Bản cho biết, tại Nhật Bản, tất cả những thông tin giao thông từ các trung tâm đặt tại các khu vực sẽ được xử lý và truyền về Trung tâm thông tin giao thông chung của Nhật Bản, từ đó cung cấp cho người tham gia giao thông và các cơ quan có liên quan. Đây cũng là nơi tập hợp thông tin giao thông nhiều nhất và chính xác nhất.

Ông Hi-rô-ki Ta-na-ka nói: "Chúng tôi thu thập thông tin về giao thông trên đường từ CSGT, từ người quản lý giao thông, cũng như thông qua các hệ thống camera được lắp đặt trên toàn quốc. Sau đó toàn bộ dữ liệu sẽ được chuyển về trung tâm xử lý. Trung tâm hoạt động giống như ban biên tập, xử lý lại toàn bộ thông tin giao thông nhận được, sau đó đưa vào hệ thống phát thông tin trên toàn bộ quốc lộ, cao tốc được giám sát."

Các chuyên gia phía Nhật Bản cũng cho biết, hoạt động truyền tải thông tin giao thông được đánh giá hiệu quả và thiết thực tại Nhật Bản là nhờ sự thống nhất trong phối hợp, xử lý thông tin; đồng thời nhờ chính sách cho phép một trung tâm giao thông quốc gia đảm nhận nhiệm vụ thu thập, xử lý và cung cấp thông tin đến người tham gia giao thông. Do đó, đây là hướng tiếp cận cần được triển khai tại Việt Nam trong thời gian tới.

Về việc ứng dụng thẻ vé điện tử trên hệ thống xe buýt của Hà Nội, TS An Thị Minh Ngọc, Trường đại học GTVT Hà Nội cho rằng, càng ngày hệ thống vận tải công cộng có nhiều phương thức khác nhau. Do vậy, việc đầu tư hệ thống thẻ, vé trên mạng lưới vận tải hành khách công cộng là bắt buộc để tiết kiệm chi phí, tránh gian lận và để thu hút người dân sử dụng phương tiện vận tải công cộng.

TS An Thị Minh Ngọc nói: "Việc áp dụng thẻ vé điện tử thông minh là xu thế bắt buộc, nó khẳng định sự hiện đại và văn minh của hệ thống vận tải hành khách công cộng. Càng ngày hệ thống vận tải công cộng có nhiều phương thức khác nhau, việc đầu tư là bắt buộc để tiết kiệm chi phí, tránh gian lận và để người dân thấy được hệ thống giao thông công cộng càng ngày càng hiện đại"

Tuy nhiên, TS An Thị Minh Ngọc cũng cho rằng, để đảm bảo một hệ thống mở, tích hợp tốt các loại dịch vụ, công nghệ khác nhau của xe buýt, BRT, đường sắt đô thị… là không đơn giản. Bên cạnh đó, do đây là lần đầu tiên TP. Hà Nội áp dụng hệ thống thẻ vé điện tử, chưa có kinh nghiệm quản lý, vận hành nên tất yếu sẽ gặp nhiều khó khăn. Ngoài công nghệ, chúng ta cũng cần một lực lượng nhân sự được đào tạo chuyên nghiệp để vận hành hệ thống.

Tán thành với những nỗ lực của TP. Hà Nội trong việc đề xuất ứng dụng công nghệ giao thông thông minh cũng như thực hiện các giải pháp hạn chế ùn tắc. Nhiều người dân cũng mong mỏi những giải pháp Hà Nội đang nghiên cứu sớm được thực hiện để góp phần hạn chế ùn tắc giao thông:

# Chúng tôi cũng mong mỏi lãnh đạo Thành phố sớm triển khai các ý tưởng đồng bộ cho việc phát triển hạ tầng giao thông đô thị.

# Trước tình hình ùn tắc diễn ra nghiêm trọng ở Hà Nội, tôi cũng hy vọng những giải pháp mà Hà Nội đưa ra sớm được triển khai để ùn tắc được giảm đi và cơ sở hạ tầng giao thông sẵn có sẽ được phát huy tác dụng.

Cũng có những công nghệ đang được nghiên cứu, áp dụng trước khi nhân rộng, có những giải pháp ứng dụng công nghệ thông minh vào quản lý giao thông đã bước đầu phát huy hiệu quả như hệ thống giám sát giao thông bằng camera; hệ thống trông giữ phương tiện bằng công nghệ Iparking. Tuy nhiên, để hướng tới việc quản lý giao thông thông minh thì còn rất nhiều việc phải làm. Cụ thể, hệ thống camera mới chỉ áp dụng vào việc giám sát, phạt nguội, nhưng do chưa có hệ dữ liệu đồng bọ về đăng ký phương tiện chính chủ, thiếu hệ thống dữ liệu cư trú về dân cư nên ngay cả việc giám sát, xử phạt vi phạm cũng chưa đạt được hiệu quả như mong muốn.

Đặc biệt, dữ liệu của hệ thống này chưa được phân tích thành những thông tin hữu ích phục phục vụ cho công tác quản lý và tạo sự thuận lợi trong việc đi lại của người dân. Ngoài ra, với hệ thống trông giữ phương tiện bằng công nghệ Iparking, các chuyên gia cũng cho rằng, dù kết quả bước đầu rất đáng ghi nhận, giúp người dân không phải lỏng vòng tìm chỗ đỗ.

Song, thực thế áp dụng trên diện rộng thời gian qua cũng bộc lộ những bất cập như: nhắn tin thanh toán với 2 mạng di động Vinaphone, MobiFone liên tục gặp sự cố, hình thức thanh toán chưa đa dạng khi chỉ có thanh toán bằng tin nhắn và thẻ Visa; việc cập nhật điểm đỗ còn trống chưa kịp thời, dẫn đến tình trạng một số chủ xe, lái xe khi đến địa điểm được hệ thống chỉ dẫn vẫn không có chỗ đỗ xe…

Do vậy, để hướng tới việc quản lý giao thông một cách thông minh, các cơ quan quản lý cần tiếp tục hoàn thiện nhằm phát huy tối đa hiệu quả của những hệ thống này, góp phần giảm ùn tắc và TNGT trên địa bàn Thủ đô.

>>>Khoán xe công và cấm xe taxi: Chính sách mâu thuẫn