Muôn kiểu trá hình, bán khách dọc đường của vận tải liên tỉnh

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Hệ lụy tất yếu của tình trạng xe hoạt động không phép là quyền lợi của hành khách có thể không được đảm bảo - Ảnh minh họa

Mặc dù hoạt động vận tải hành khách liên tỉnh đã được siết chặt quản lý trong nhiều năm qua, tuy nhiên, những “căn bệnh” dai dẳng của loại hình này, đặc biệt là xe trá hình, bán khách dọc đường vẫn tiếp tục tồn tại với các hình thức tinh vi hơn, gây khó cho lực lượng chức năng trong quá trình phát hiện, xử lý vi phạm.

Nêu ý kiến tại các hội nghị do Bộ GTVT tổ chức, nhiều đại diện ban quản lý bến xe cho biết, xe trá hình, bán khách dọc đường vẫn là thực tế tồn tại từ nhiều năm nay của vận tải hành khách liên tỉnh. Đặc biệt, khi nhu cầu hành khách tăng cao như các dịp nghỉ lễ tết, cuối tuần, loại xe này càng xuất hiện nhiều hơn. Để hoạt động được, các nhà xe có thể đặt văn phòng trong nội thành rồi đưa xe vào khai thác đi các tuyến tập trung lưu lượng hành khách lớn.

Việc lợi dụng danh nghĩa như vậy đã tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng giữa các đơn vị tham gia kinh doanh vận tải khi một bên là các doanh nghiệp tuân thủ các nghĩa vụ của Nhà nước về thuế và quy định của bến xe; trong khi một bên là khai thác vận tải nhưng không đóng thuế, lệ phí bến.

Một hệ lụy tất yếu của tình trạng xe hoạt động không phép này là quyền lợi của hành khách có thể không được đảm bảo. Do không được phát hành vé nên hành khách đi trên xe sẽ không có bảo hiểm, họ có thể phải chịu mức phí cao hơn mặt bằng chung, hay thậm chí là nạn nhân của tình trạng bán khách dọc đường giữa các nhà xe với nhau.

Nêu thực tế về vấn đề này, thạc sỹ Nguyễn Thị Huệ, chuyên gia xã hội học nhấn mạnh: “Đối với xe khách liên tỉnh hiện nay là có những tuyến có trường hợp đón khách không đúng bến, dừng đỗ thoải mái bất kỳ chỗ nào. Thứ hai là có những trường hợp về gần đến Hà Nội, trên xe chỉ còn dăm người thôi thì họ chuyển khách sang xe khác để tiết kiệm xăng, chi phí. Tôi nghĩ những hiện tượng như vậy nếu như họ hợp tác với nhau thì là tốt, nhưng nếu họ không hợp tác với nhau mà đơn vị tiếp nhận người khách của xe khác sang và không có trách nhiệm nữa thì khách sẽ bị đem con bỏ chợ, rất nguy hiểm”.

Thạc sỹ Nguyễn Thị Huệ nói:

Bà Nguyễn Thị Loan, một người dân ở Nam Định hiện đang làm lao động giúp việc gia đình tại Hà Nội cũng cho biết, trong hơn 10 năm đi làm việc xa nhà, bà đã không ít lần trở thành nạn nhân bán khách dọc đường của các nhà xe. Không chỉ xảy ra khi đón xe khách trên đường, thậm chí ngay cả khi vào tận bến mua vé tuyến Hà Nội – Nam Định, bà cũng gặp phải tình huống dở khóc dở cười khi chưa di chuyển được bao lâu thì đã bị nhà xe bán cho một xe khác rồi quay ngược trở lại để bắt khách mới. Tình trạng này gây bức xúc cho tất cả các nạn nhân.

Bà Loan nêu thực tế: “Tình trạng này vẫn có vì xe tư nhân bắt khách dọc đường, ít khách quá thì bán sang xe nọ, xe kia. Mình là khách quen thì họ không dám đòi tiền nhưng khách lạ không quen thì lơ xe vẫn đòi thêm tiền. Là người dân mong muốn là phương tiện đi lại nói chung là có biện pháp cải thiết để đi lại không xảy ra tình trạng đó. Đề nghị như thế nào để có biện pháp giải quyết”.

Bà Nguyễn Thị Loan nói:

Phóng viên Kênh VOV Giao thông quốc gia cũng đã phóng vấn nhiều người dân, để tìm hiểu về nhận định của họ đối với thực trạng nêu trên. Các ý kiến cho rằng, nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ thói quen đón xe dọc đường của một bộ phận người dân; khó khăn trong phát hiện, xử lý vi phạm; cũng như sự tuần tra, giám sát của các lực lượng thanh tra giao thông, CSGT, và chính quyền địa phương chưa đảm bảo sự đầy đủ và rộng khắp.

Ảnh minh họa

Một số ý kiến cho biết: “Tôi nghĩ hành động bán khách giữa đường như thế rất đáng lên án. Chúng tôi là hành khách đã vào bến mua vé rồi mà trên đường đi vẫn bị bán sang ngang như thế thì thực sự hoang mang vô cùng và không hiểu quyền lợi của mình ở đâu. Việc đó ảnh hưởng rất nhiều đến thời gian, tiền bạc vì còn phụ thu thêm. Tôi nghĩ hành khách bị bán sang ngang như thế thì còn có sự lỏng lẻo trong quản lý của cơ quan chức năng”. Một người khác chia sẻ: “Tôi cảm thấy khá lo ngại vì đi một quãng đường dài như thế, thậm chí mình vào cả bến mua vé để quá trình tham gia giao thông thuận tiện hơn. Tuy nhiên đi đến một chặng đường nhất định nào đấy và mình bị chuyển sang một xe khác, lái xe khác. Bản thân mình đặt câu hỏi liệu là mình đã mua vé như thế thì việc lưu thông của mình có gặp vấn đề gì không, mình có phải chi trả thêm không, thậm chí bảo hiểm của mình trong quá trình đi lại có được giữ nguyên không”.

Nghe các ý kiến tại đây:

Trong khi đó, trả lời phỏng vấn với phóng viên Kênh VOV Giao thông quốc gia, Luật sư Nguyễn Hồng Bách - Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm chủ tịch hội đồng tư vấn của Công ty Luật Hợp danh Hồng Bách và cộng sự, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, hệ quả tất yếu của các sai phạm kể trên là quyền lợi và sự an toàn của hành khách bị xem nhẹ. Đặc biệt, việc chở thêm số lượng lớn hành khách của xe khác được bán dọc đường sẽ có thể dẫn tới tình trạng quá tải của phương tiện, gây ra những hậu quả khôn lường.

Luật sư Hồng Bách nhấn mạnh: “Nhà thiết kế, sản xuất xe đã quy định số chỗ trên xe tức là mỗi hành khách phải có ghế ngồi. Tuy nhiên có những nhà xe chở quá số lượng quy định, điều đó ảnh hưởng lớn nhất là an toàn của người ngồi trên xe và thứ hai là ảnh hưởng an toàn đến những người tham gia giao thông khác. Một vấn đề nữa rất nguy hiểm là phá vỡ toàn bộ trật tự cung như sự cạnh tranh lành mạnh của các nhà xe”.

Luật sư Nguyễn Hồng Bách nói:

Cũng theo luật sư Nguyễn Hồng Bách, tất cả các hành vi bắt khách, trả khách dọc đường, bán khách, chở quá tải đều là vi phạm pháp luật. Do đó, đã đến lúc, nước ta cần có chế tài chặt chẽ hơn để tăng cường sự phối hợp của các lực lượng chức năng.

Luật sư Nguyễn Hồng Bách đề xuất thêm: “Xét ở góc độ quản lý xã hội thì chúng ta cần phải có những chế tài để xử phạt nghiêm đối với những hành vi như thế này. Đồng thời chúng ta cũng cần phải tuyên truyền để giáo dục, phổ biến pháp luật đối với nhà xe, tài xế lái xe và thậm chí cần phải cương quyết rằng, nếu nhà xe này còn vi phạm thì thậm chí có thể rút tuyến, rút đường”.

Luật sư Nguyễn Hồng Bách đề xuất thêm:

Đồng tình về vấn đề này, ông Khúc Hữu Thanh Hải - Giám đốc Công ty Vận tải Đất Cảng, Hải Phòng, đại diện cho doanh nghiệp vận tải liên tỉnh cũng kiến nghị: “Là một đơn vị vận tải, chúng tôi kiến nghị nếu chúng ta kiên quyết loại bỏ loại hình này ra khỏi hoạt động vận tải thì chúng ta phải có chế tài mạnh hơn, xử lý dứt điểm hơn hành vi vi phạm. Nếu không, chúng ta nên có quy định cao hơn để đưa hoạt động này vào khuôn khổ, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh cho các đơn vị vận tải với loại hình kinh doanh vận tải với loại hình kinh doanh tuyến cố định và hợp đồng, để làm sao đảm bảo quyền lợi của các đơn vị vận tải tham gia trong hoạt động kinh doanh”.

Ông Khúc Hữu Thanh Hải nói:

Có thể thấy, xe dù, bến cóc, xe trá hình thực sự là vấn nạn của vận tải liên tỉnh hiện nay. Tình trạng này dẫn đến những hệ lụy như xe chạy không theo quy định nên hành khách có thể bị chậm hành trình, giá vé sẽ do chủ xe tự đặt ra dẫn đến quyền lợi của hành khách không được đảm bảo, dẫn đến tình trạng bán khách dọc đường dễ dàng xảy ra. Do đó, chỉ đạo tại rất nhiều hội nghị, lãnh đạo Bộ GTVT và các cơ quan quản lý địa phương cho biết, các lực lượng chức năng đang tập trung đưa ra các giải pháp nhằm giải quyết triệt để tình trạng nêu trên.

Tuy nhiên, điều này chỉ có thể đảm bảo hiệu quả khi có sự tham gia tích cực của người dân. Để tự bảo vệ mình, mỗi người dân – hành khách đi xe cần chủ động đón xe đúng nơi quy định, mua vé để đảm bảo quyền lợi cho mình. Bên cạnh đó, trong trường hợp phát hiện sai phạm như nhà xe bán khách dọc đường, người dân cần lưu lại thông tin chi tiết của chủ xe, lái xe, phương tiện, sau đó báo lên đường dây nóng của các bến xe, Tổng cục Đường bộ Việt Nam hoặc Sở GTVT các địa phương. Điều này sẽ là căn cứ đặc biệt quan trọng để các lực lượng chức năng kịp thời vào cuộc, phát hiện và xử lý hiệu quả, góp phần đảm bảo vận tải liên tỉnh hoạt động lành mạnh, ổn định, an toàn và ngày càng văn minh hơn trong thời gian tới.