Đào tạo, sát hạch lái xe cho người khuyết tật phải dựa trên thực tế

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Một học viên khuyết tật học lái xe tại Trung tâm đào tạo nghề và sát hạch lái xe Đông Đô (Thuận Thành - Bắc Ninh). Ảnh: Tiền phong

Mặc dù đã chính thức có hiệu lực được một tháng, tuy nhiên, theo đánh giá của đại diện các địa phương, đặc biệt là các cơ sở đào tạo lái xe, việc triển khai Thông tư 12/2017 của Bộ GTVT hiện còn khó khăn và nảy sinh nhiều vướng mắc cần tháo gỡ. Ông Nguyễn Minh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Đào tạo sát hạch lái xe VOV đã có ý kiến trao đổi về thực tế thực hiện quy định và các vấn đề đặt ra.

Đối tượng khuyết tật nào được đào tạo, cấp GPLX?

Nội dung cuộc trao đổi tại đây:

PV: Thưa ông Nguyễn Minh Tuấn, ông đánh giá như thế nào về thực tiễn triển khai Thông tư 12/2017 của Bộ GTVT và nhu cầu của người khuyết tật đối với việc được đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe hiện nay?

Ông Nguyễn Minh Tuấn: Thông tư 12/2017 của Bộ GTVT nói về tổ chức học, sát hạch cho đối tượng người khuyết tật. Thông tư này có hiệu lực từ 1/6/2017 nhưng từ quá trình thực hiện đến triển khai thì hiện nay vẫn chưa triển khai. Nhu cầu của người khuyết tật để được sử dụng phương tiện tham gia giao thông là có, từ phương tiện xe ba bánh đến xe ô tô. Thông tư 12 cũng nói rõ người khuyết tật được thi GPLX hạng B1.

PV: Theo ông, những khó khăn gì đang nảy sinh trong công tác này trong giai đoạn hiện nay?

Ông Nguyễn Minh Tuấn: Để đào tạo cho người khuyết tật thì có đặc thù riêng, kết cấu ô tô cũng có sự thay đổi, tùy từng đối tượng khuyết tật. Ví dụ: người khuyết tật bị mất chân phải, nếu có nhu cầu, chúng ta bắt buộc phải thay đổi kết cấu xe, chuyển sang chân trái thì như thế rất tốn kém.

Các trung tâm sát hạch để đầu tư cho người khuyết tật thi thì tôi nghĩ là không hề nhỏ. Bên cạnh đó, do nhu cầu số lượng người khuyết tật muốn dự sát hạch cấp GPLX hạng B1 không nhiều nên các cơ sở đào tạo cũng có ý kiến với Tổng cục Đường bộ, Bộ GTVT mong muốn làm sao chỉ tập trung vào một trung tâm đào tạo, chứ không dàn trải ra nhiều trung tâm. Trung tâm đó có chức năng duy nhất là tổ chức đào tạo, sát hạch và cấp GPLX cho người khuyết tật.

PV: Vậy ông có đề xuất gì để công tác đào tạo, sát hạch cấp GPLX cho người khuyết tật đạt hiệu quả hơn trong thời gian tới?

Ông Nguyễn Minh Tuấn: Theo tôi, nếu đào tạo sát hạch cho người khuyết tật thì chúng ta phải dựa trên tình hình thực tế. Tôi đề xuất là khi người khuyết tật muốn tham gia sát hạch thì bản thân người đó được sử dụng phương tiện của họ để tham gia sát hạch.

Khi tham gia sát hạch, bộ phận đăng kiểm làm sao đăng kiểm để cho họ đủ điều kiện được sát hạch và lấy giấy phép lái xe.

PV: Xin cảm ơn ý kiến của ông với chương trình

Như vậy, đại diện các trung tâm đào tạo lái xe cho rằng, nhu cầu được đào tạo, sát hạch, cấp GPLX của người khuyết tật là có nhưng hiện nay chưa nhiều.

Do đó, việc triển khai quy định phải căn cứ vào tình hình thực tế. Để tránh lãng phí đầu tư xã hội thì cơ quan quản lý cần xem xét theo hướng đầu tư tập trung, trao quyền cho một số ít đơn vị đủ năng lực đào tạo lái xe cho người khuyết tật.

TS Ngô Thị Ngọc Anh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và phát triển cộng đồng thì cho rằng, một vấn đề nữa cần phải lưu ý, đó là việc chuẩn bị năng lực đào tạo cho các đơn vị được cấp phép, đặc biệt là năng lực của đội ngũ giảng viên khi tiếp cận với nhóm đối tượng học viên hoàn toàn mới là người khuyết tật.

Ngoài ra, công tác kiểm tra, cấp giấy chứng nhận sức khỏe cho người khuyết tật đủ điều kiện lái xe cũng là vấn đề cần được hết sức chú trọng.

TS Ngọc Anh nhấn mạnh: "Đã là người khuyết tật thì họ có thiệt thòi hơn so với con người bình thường. Mỗi dạng khuyết tật lại có một đặc thù riêng biệt. Cơ quan chức năng cần có lộ trình từng bước một. Bước đầu là xây dựng nơi đào tạo, huấn luyện cung cấp phương tiện phù hợp cho từng đối tượng khuyết tật một.

Thứ hai là sau đó phải tổ chức những cuộc khám sức khỏe rất chuyên biệt dành cho người khuyết tật".

Ngoài ra, theo nhiều ý kiến, việc đào tạo, sát hạch chung trên một loại phương tiện xe cho tất cả mọi người ở mọi dạng khuyết tật là không nên.

Người khuyết tật cần được đi bằng phương tiện phù hợp với họ ở mọi khía cạnh, từ sức khỏe, thể chất, thói quen cũng như tâm lý tham gia giao thông.

Ông Nguyễn Đình Liêu, Chủ tịch Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi Việt Nam lưu ý: "Người khuyết tật sử dụng phương tiện cũng có những điều kiện nhất định (sức khỏe, kỹ thuật, kiến thức) - những điều kiện đáp ứng được vấn đề đó thì tôi cho nó cũng bình thường thôi. Nhưng người ta phải đáp ứng đủ yêu cầu ngành giao thông quy định về các mặt như tôi đã nói.

Khuyến khích người khuyết tật sử dụng phương tiện nhưng phải đảm bảo điều kiện cả con người và phương tiện nhưng bên cạnh đó phải có kiểm tra giám sát, phòng ngừa bị lợi dụng".

Do đó, các ý kiến cho rằng, cơ quan đăng kiểm cần tham gia vào công tác nghiên cứu, đề xuất quy định để kiểm định chất lượng phương tiện của người khuyết tật trước khi sát hạch và lưu hành trong thực tế.

Việc đảm bảo chất lượng phương tiện như vậy, cùng với việc thực hiện tổng thể các giải pháp nêu trên cần được các cấp quản lý đặc biệt quan tâm, từng bước góp phần tạo điều kiện cho người khuyết tật được tham gia giao thông đúng pháp luật và an toàn trong thời gian tới.