Ngày 25-12 vừa qua, tại Bệnh viện Đa khoa Trí Đức có 2 bệnh nhân tử vong sau gây mê. Theo đó, trước khi vào bệnh viện, cả hai bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh, một bệnh nhân đến viện để cắt amidan, một bệnh nhân tiểu phẫu tuyến giáp. Theo Sở Y tế Hà Nội, cả hai bệnh nhân này đều được sử dụng các loại thuốc giống nhau trong giai đoạn tiền mê và gây mê. Và cả hai bệnh nhân đều có biểu hiện sốc sau 30 giây tiêm các loại thuốc ở giai đoạn 2. Cung cấp thông tin với báo chí ngày 26/12, Sở Y tế Hà Nội cho biết, 2 bệnh nhân tử vong do sốc phản vệ, kết quả cuối cùng phải phụ thuộc vào khám nghiệm tử thi, dự kiến sẽ có kết quả sau 4 tuần. Sở Y tế Hà Nội đã quyết định đình chỉ hoàn toàn hoạt động phẫu thuật, thủ thuật có liên quan đến sử dụng thuốc gây mê tại Bệnh viện đa khoa Trí Đức. Trước những nghi vấn về chất lượng thuốc gây mê cho hai bệnh nhân, Sở Y tế cho biết đây là những thuốc thông thường vẫn sử dụng tại các bệnh viện khác. Qua kiểm tra của Sở Y tế Hà Nội cho thấy điều kiện bảo quản gây mê của Bệnh viện đảm bảo, toàn bộ số thuốc còn lại của bệnh viện cũng đã được niêm phong.
Theo các bác sĩ, sốc phản vệ là một trong những phản ứng dị ứng tức thì nguy hiểm nhất, có thể gây tử vong nhanh chóng trong vòng một vài phút. Nó tác động xấu đến rất nhiều hệ thống cơ quan của người bệnh cùng một lúc, kết quả do sự giải phóng ồ ạt các hóa chất trung gian từ các tế bào. Rất nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây sốc phản vệ nhưng thường gặp nhất là các loại thuốc, thức ăn, hóa chất và nọc côn trùng. TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế ( Bộ Y Tế) cho biết:
"Sốc phản vệ là hiện tượng trên cơ địa của con người, có những người mà đa số thích ứng với lại cái loại thuốc đấy và khi bác sĩ thực hiện đúng quy trình thì nó không có vấn đề gì nhưng trong một vài người có cơ địa sinh học đặc thù và trong thời điểm đấy, gặp thuốc đấy thì nó bị sốc phản vệ. Đây gọi là trường hợp sốc phản vệ hiếm gặp và là trường hợp rủi ro không mong muốn nhưng liên quan đến cơ địa trên cơ thể sinh học phức tạp của con người. Cái rủi ro này liên quan đến con người. Sốc phản vệ này thỉnh thoảng gặp ở các bệnh nhân như vậy."
Đồng tình quan điểm này, GS Hoàng Bảo Châu, Phó Chủ tịch Tổng Hội Y học Việt Nam - Chủ tịch Hội hành nghề y tư nhân Hà Nội cho biết, sốc phản vệ trong gây mê có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tai biến có thể xảy ra với tất cả các thủ thuật có thể can thiệp vào người bệnh cũng như tất cả các vật thể lạ đưa vào cơ thể người bệnh như thuốc men hay vắcxin. Trong lĩnh vực y tế, tất cả các loại thuốc đều có thể gây gốc phản vệ và dẫn đến tử vong dù được đưa vào cơ thể bằng bất cứ đường nào, thường gặp nhất là các kháng sinh nhóm beeta lactam, thuốc chống viêm giảm đau, vaccine, huyết thanh, và một số thuốc gây tê, gây mê. Do đó, bác sĩ gây mê luôn phải sẵn sàng để đối phó với nó vì nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào. GS Hoàng Bảo Châu cho biết:
"Yếu tố chủ yếu là cơ thể của bệnh nhân, phản ứng với các chất kích thích. Tức là cơ thể nó mẫn cảm với một thành phần nào đó mà mình không biết. Bây giờ đưa vào thì nó mẫn cảm. Đấy là cái bất khả kháng. Chứ không phải là lỗi kỹ thuật. Bây giờ chủ yếu là theo dõi, và cấp cứu thôi."
Trả lời với báo chí xung quanh vấn đề gây mê trong phẫu thuật như trường hợp tại bệnh viện Trí Đức – Hà Nội, PGS. TS Công Quyết Thắng – Chủ tịch Hội Gây mê Hồi sức Việt Nam cho biết, sốc phản vệ trong gây mê có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tai biến có thể xảy ra với tất cả các thủ thuật có thể can thiệp vào người bệnh cũng như tất cả các vật thể lạ đưa vào cơ thể người bệnh. Bác sĩ gây mê luôn phải sẵn sàng để đối phó với nó vì nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Theo PGS Thắng, gây mê là một công đoạn quan trọng trong các thủ thuật y tế. Các bác sĩ gây mê là người chịu trách nhiệm về chuyên môn, quyết định về kỹ thuật gây mê, các thủ thuật trên người bệnh. Không chỉ vậy, trong những trường hợp khác, trước hết, các bác sỹ cũng cần đảm bảo đúng quy trình y khoa, hoạt động theo đúng nhiệm vụ được chỉ định trong giấy phép hành nghề. Về vấn đề này, theo TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y Tế) nhấn mạnh, điều quan trọng là các bệnh viện phải tuân thủ các quy trình y khoa trong khám bệnh. TS Nguyễn Huy Quang cho biết thêm:
"Sốc phản vệ thì không có biện pháp nào có thể phòng tránh được. Vấn đề cơ bản vẫn là các bệnh viện vẫn phải tuân thủ quy trình y khoa trong khám bệnh. Người thực hiện các kỹ thuật đó đều phải có các chứng chỉ hành nghề để thực hiện đúng các quy trình chuyên môn. Anh thực hiện đúng chuyên môn hành nghề mà được chứng chỉ hành nghề mà cái không mong muốn đấy vẫn cứ xảy ra thì mình cũng khó có thể phòng tránh được."