12.000 tỷ đồng đào tạo 9.000 tiến sĩ: Đào tạo phải có 'đầu ra'

Ảnh minh họa  (Nguồn: UEH)

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa có Dự thảo Đề án trình Chính phủ: “Nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đại học, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo giai đoạn 2018-2025”. Theo đó, Bộ dự kiến chi 12.000 tỷ đồng để đào tạo 7.500 giảng viên có trình độ tiến sĩ, thu hút thêm 1.500 tiến sĩ các nơi đến giảng dạy ở các trường đại học, đồng thời bồi dưỡng cho giảng viên và cán bộ quản lý các trường đại học đạt chuẩn. 

Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, đề án đào tạo, thu hút 9.000 tiến sĩ với kinh phí 12.000 tỷ đồng không phải là đề án mới mà là tiếp nối Đề án đào tạo giảng viên có trình độ tiến sĩ cho các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2010-2020 (Đề án 911) với việc đào tạo 20.000 tiến sĩ.

Hiện nay, số lượng tiến sĩ giảng dạy ở các trường đại học còn thấp, chỉ khoảng 21%. Bộ Giáo dục và Đào tạo mới trình Chính phủ xem xét đề án đào tạo, thu hút tiến sĩ, nhằm nâng tỷ lệ này lên khoảng 35% đến năm 2020. Điểm nhấn trong đề án đào tạo, thu hút tiến sĩ chú trọng thu hút các nhà khoa học đang học tập, làm việc ở nước ngoài, ở ngoài cơ sở giáo dục về giảng dạy tại các trường đại học, học viện trong nước. Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện việc đào tạo thạc sỹ, không phải là đào tạo một cách tràn lan mà chú trọng tới đào tạo chất lượng. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nói:

"Hiện nay, có nhiều cơ sở đào tạo có những ngành rất tốt. Thay bằng cứ gửi toàn bộ sang nước ngoài thì giờ khuyến khích phương thức liên kết và để cho nước ngoài tham gia cùng các cơ sở tốt trong nước, xong giám định chất lượng để cùng hướng dẫn. Như vậy, phương thức đào tạo phải đa dạng, nhưng phải tiến tới thiết thực và chất lượng. Đề án không phải là mới mà sử dụng hiệu quả, chất lượng đề án 911 chứ không phải phát sinh."

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng không đưa ra chỉ tiêu đào tạo tiến sỹ cho các trường đại học mà đưa ra những cơ chế, chính sách khuyến khích và kiểm tra chất lượng. Cơ sở đào tạo và người học đáp ứng được yêu cầu thì sẽ được nhận học bổng, có thể là học bổng toàn phần hoặc từng phần. Việc đào tạo tiến sỹ được áp dụng mở rộng, không chỉ ở trường công lập mà cả trường ngoài công lập. Do việc đào tạo gắn với nhu cầu sử dụng của các đơn vị, nên sẽ hạn chế được tình trạng giảng viên được cử đi học tiến sĩ ở nước ngoài sẵn sàng trả lại kinh phí cho địa phương để được ở lại nước ngoài học tập, làm việc như trước đây. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho biết:

"Quan trọng trong đào tạo tiến sĩ là phải gắn với việc sử dụng. Người sử dụng có nhu cầu, đặt hàng, cử đi chứ không phải cứ đào tạo tiến sỹ xong ra đi tìm việc. Do đó, các cơ sở giáo dục đại học phải có trách nhiệm chủ động quy hoạch, phát triển đội ngũ, trong đó có đội ngũ nhà khoa học. Căn cứ vào đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có hỗ trợ kinh phí bằng cơ chế, chính sách chứ không làm đề án cử giảng viên đi học, rồi cắt biên chế. Còn người học, đương nhiên họ phải cạnh tranh. Khi họ nhận được học bổng của Chính phủ thì họ đồng thời phải có trách nhiệm với đơn vị cử đi học."